Kütahya kaolinite deposits formed by alteration of dacitic and andesitic tuffs
related to the Miocene volcanism. The kaolinite deposit contains silica- and Fe-Ti bearing phases (pyrite, goethite and rutile) in vertical and subvertical veins that diminish
and then disappear upward. Mineralogical zonation outward from the main kaolinite
deposit is as follows: kaolinite + opal-CT + smectite + illite + feldspar; feldspar +
kaolinite + quartz + smectite + illite; quartz + feldspar + volcanic glass. These veins
and mineral distributions demonstrate that hydrothermal alteration was the main process
in the development of the kaolinite deposits of the region. Petrographically, sanidine,
quartz, plagioclase phenocrysts, biotite, amphibole, hornblende and opaque minerals in
volcanic rocks are determined. Scanning Electron Microscopy (SEM) results show that
most of feldspar minerals are abraded so much, and related to altered minerals as
kaolinite, smectite and illite. Kaolinization occurred by the alteration of feldspar
minerals through hydrothermal fluids. Mineralogical determinations indicate that
kaolinite is the dominant mineral. According to the XRD results, the very sharp, intense
diagnostic basal reflections at 7.2 and 3.57 A indicate well-ordered kaolinite. However,
DTA-TG curves for the kaolinite samples show symmetrical endothermic and sharp
exothermic peaks attributed to well-crystallized kaolinite. Based on the geochemical
results lateral increase in SiO2 and decrease in Al2O3 and Fe2O3 from the center of the
kaolinite deposit. These results show that kaolinit deposits were formed by
hydrothermal alteration. Also, the negative Eu anomaly suggests the alteration of
feldspar through hydrothermal fluids.
Kütahya bölgesindeki kaolen yatakları, Miyosen volkanizmasına bağlı olarak
riyodasit, dasit, andezit ve trakiandezitlerin hidrotermal alterasyonları sonucu
oluşmuştur. Çalışma sahasındaki kaolen yatakları, ocağın üst kısımlarına doğru gittikçe
azalıp kaybolan dik veya dike yakın silika ve demir oksit (pirit, götit ve rutil) damarları
içerir. XRD verileri sonucunda, bölgede bulunan kaolen yataklarındaki mineralojik
zonlanma içten dışa doğru: kaolinit + opal-CT + smektit + illit + feldispat; feldispat +
kaolinit + kuvars + smektit + illit; kuvars + feldispat + volkanik cam seklindedir. Bu
damarlar ve mineralojik dağılımlar, bölgedeki kaolen yataklarının gelişiminin
hidrotermal alterasyona bağlı olduğunu göstermektedir. Petrografik olarak, volkanik
kayaçlarda sanidin, kuvars, plajiyoklaz, biyotit, amfibol, hornblend ile opak mineraller
belirlenmiştir. Taramalı elektron mikroskobu (SEM) incelemelerinde feldispat
minerallerinin bir çoğu aşırı derecede aşınmış olup, kaolinit, smektit ve illit gibi altere
ürünler ile ilişkilidir. Hidrotermal çözeltilerin etkisi ile ana kayaçtaki feldispatların
bozuşması sonucu kaolenleşme meydana gelmiştir. Mineralojik determinasyon
incelemelerinde, bölge genelinde baskın kil minerali, kaolinittir. XRD verilerine göre
kaolinit 7.2 ve 3.58 A’lık keskin ve şiddetli pikler vermektedir. Bununla birlikte,
kaolinit örneklerine ait DTA-TG eğrilerinde, endotermik piklerin simetrik olması ve
ekzotermik piklerin de keskin olması, kaolinitin iyi kristalli olduğunu göstermektedir.
Jeokimyasal verilere dayanarak, kaolen ocağının merkezinden yanal yönde dışarıya
doğru gidildikçe SiO2 miktarı artmakta, buna karşılık Al2O3 ve Fe2O3 miktarları
azalmaktadır. Bu sonuçlar, kaolen ve kil yataklarının hidrotermal alterasyonla
oluştuğunu göstermektedir. Ayrıca belirgin bir negatif Eu anomalisi görülmesi,
hidrotermal çözeltilerin feldispatları bozunmaya uğratması ile açıklanabilir.
