Özet:
Diabetes
Control and Complications Trial (DCCT)’den çıkan sonuçlar Diabetes Mellitus
(DM)’un tedavisinde tıbbi beslenme tedavisi yaklaşımının önemini ortaya
koymuştur. DCCT’nin önerdiği tıbbi beslenme tedavilerinden biri de karbohidrat
sayım yöntemi olup, son yıllarda ilgi çekmeye başlamıştır. Karbohidrat (Kh) sayım
yönteminde; yiyeceklerdeki karbohidratların hastalara öğretilmesi ve yiyecek
alımında esneklik sağlanması ile günlük beslenme planının yapılması, sıkı kan
şekeri kontrolünü sağlayabilmek yanısıra yaşam kalitesine de olumlu katkılar
getirmektedir. Biz bu çalışmada Kh sayım yönteminin, Tip1 DM’lu hastalarda
tedavinin başarısına etkileri yanısıra yaşam kalitesi üzerine olan etkilerini irdelemeyi
amaçladık. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve
Metabolizma Bilim Dalı Diyabet Polikliniğine müracaat eden 37 Tip 1 DM’lu
hastanın 22’si Kh sayım yöntemi ile 15 olgu ise kontrol grubu olarak multipl doz
intensif insulin tedavisi ve standart diyabetik diyet uygulanarak 6 ay boyunca yakın
takibe alınmıştır. Karbohidrat sayım yöntemi uygulayan ve multipl doz intensif
insulin tedavisi ile birlikte standart diyabetik diyet uygulayan hastaların çalışma
başlangıcı ve 6 ay sonraki dönemde vücut ağırlığı, Vücut Kitle İndeksi, vücut
kompozisyonu Body Compositıon Analyzer (TBF-300M) cihazı kullanılarak, HbA1c
ve fruktozamin düzeyleri Indicates Roche / 911 Hitachi cihazı ve lipid parametreleri
ımmunometrik kemiluminesans yöntemi ile ölçülmüştür. Hastalara [ MEDİCAL
OUTCOMES STUDY 36-ITEM SHORT FORM (MOS SF- 36 ) ] 36 soruluk kısa bir
sağlık araştırması ve yaşam kalitesi ölçeği uygulanarak yaşam kaliteleri
değerlendirilmiştir. İstatiksel yöntem olarak; t- testi, ki-kare testi ve Mann-Whitney
U testi kullanılmıştır. Diyabetli bireylerde yeme fleksibilitesi sağlayan ve yaşam
kalitesini arttıran bu yöntemin başarısı diyabetli bireyin bu yöntemi ne kadar
algılayabildiğine bağlıdır. Çalışmamızda Kh sayan grupta, standart diyabetik diyet ve
multipl doz intensif insülin tedavisi uygulayan gruba göre glisemik kontrol
göstergelerinde anlamlı bir değişiklik saptanmamıştır. Karbohidrat sayan grubun
vücut ağırlığı ve vücut kompozisyonunda olumsuz bir bulgu saptanmamıştır.
Bununla birlikte Kh sayan grupta hipoglisemi sıklığı azalırken, yaşam kalitesi
belirgin artış göstermiştir. Sonuç olarak diyabetik bireylere esnek bir yeme planı
sunan Kh sayım yöntemi, işlerliği olan, hastayı hastalığı ve tedavisi konusunda daha
bilinçli ve aktif kılan bir yöntemdir.
