Özet:
Erkek infertilitesine neden olan etkenler çok çeşitlidir ve günümüzde hala tam olarak açıklanamamıştır. ICSI sonrası elde edilen gebeliklerde ve yenidoğanda izlenen istenmeyen kötü sonuçlar araştırmacıları sperm DNA hasarı üzerinde yoğunlaştırmış ve infertilite ile anlamlı ilişkisi ortaya koyulmuştur.
İyi kalitede sperm DNA’sı genetik materyalin gelecek kuşaklara sağlıklı olarak geçişini sağlaması açısından gereklidir. Sperm DNA hasarının belirlenmesi amacıyla kullanılan değişik yöntemler mevcuttur. Bunlardan bir tanesi olan Comet tekniği ucuz, hassas ve DNA hasarı belirlenmesinde güvenirliği yüksek olan bir yöntemdir. Comet testi tek bir hücrede DNA hasar ölçümünü gösteren, tek ve çift zincirdeki hasarın belirlenmesinde kullanılan elektroforetik bir testtir.
Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Üroloji Kliniğine başvuran fertil 20 olgu ile Üreme Sağlığı Kliniğine başvuran infertil 20 olgu bu çalışmaya dahil edildi. Hastaların yaş ve sigara kullanım bilgileri kaydedildi. Her iki gruba ait ejakülat örnekleri standart semen analizi ile değerlendirildi. Daha sonra Comet tekniği ile sperm DNA hasarı açısından incelendi.
Fertil ve infertil olgular arasında Comet değerleri dikkate alındığında sperm DNA hasarı açısından anlamlı farklılık saptandı.
Sigaranın üreme sağlığı üzerindeki etkisi tartışmalıdır. Sigara ve çevresel toksik ajanlardan hangisinin fertilite üzerinde etkisinin olduğu ve ne oranda etkilediğini saptamak mümkün değildir. Çalışmamızda sigara içiminin sperm DNA’sı üzerinde etkisinin olmadığı saptandı.
Erkek üreme sistemindeki yaşa bağımlı değişiklikler bilinmesine rağmen yaş ile fertilite potansiyeli arasındaki ilişki tartışmalıdır. Yaşlanma sonucu hasarlı DNA’ya sahip sperm oranının arttığı ve infertiliteye yol açtığı düşünülmektedir. Çalışmamızda 30 yaş, sınır değeri olarak kabul edildi ve iki yaş grubu arasında sperm DNA hasarı açısından anlamlı farklılık saptanmadı.
Sperm hazırlama esnasında yapılan santrifüj işleminin sperm DNA’sı üzerine etkisi 0, 400, 800 ve 1200G devir hızlarında hazırlanan örneklerde incelendi. Comet değerleri dikkate alındığında santrifüj hızının etkisinin olmadığı saptandı.
Elde ettiğimiz sonuçlar literatür bilgileri birlikte değerlendirildiğinde sperm DNA hasarının infertilitenin önemli bir nedeni olduğu sonucuna varıldı.
