Yenidoğan servisinde hastane kökenli infeksiyonlar risk faktörlei ve maliyet üzerine etkisi

Abstract

HKİ’lar gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir halk sağlığı problemi olup, morbiditesi, neden olduğu mortalite ile maliyetten dolayı son yıllarda üzerinde yoğun olarak durulan bir konu haline gelmiştir. Term bebeklerin kaldığı servislerde infeksiyon hızı %1'den daha bile azken yüksek riskli bebeklerin uzun süre yattığı üçüncü basa¬mak yoğun bakım ünitelerinde bu oran %1.4 ile %56 arasında değişmektedir. HKİ’ların getirdiği ek maliyet yaklaşık 1500-2000 Amerika Birleşik Devletleri (ABD) doları civarındadır, ancak pediatrik hastalarda 10000 ABD doları aşan maliyetler bildirilmektedir. İnfantlar, deri ve gastrointestinal sistemin bariyer fonksiyonlarının ve immün sistemin yeterli olması nedeni ile infeksiyonlar açısından intrinsik risk faktörlerine sahiptirler. Yine düşük doğum ağırlığı, HKİ gelişimi açısından en önemli intrensik risk faktörleri arasında yer alır. Bu çalışma O.G.Ü. Eğitim, Araştırma ve Uygulama Hastanesinde Pediatri Anabilim Dalı Yenidoğan servisinde yatmakta olan hastalarda HKİ’nun hızını saptamak ve bunu etkileyen risk faktörlerinin önemini değerlendirmek, gelişen HKİ’nun maliyete etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. 01.12.2004 ile 31.05.2003 tarihleri arasında Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatri Anabilim Dalı Yenidoğan servisinde yatmakta olan 309 hasta bu çalışma kapsamına alınmışlardır. Araştırmamızda, HKİ oranı % 15.53 olarak bulunmuştur. Hastanede uzun süre yatıyor olmakla, periferik kateter uygulaması ile antibiyotik kullanımıyla, NCPAP uygulamasıyla, düşük doğum ağırlığına sahip olmakla, sistemik steroid tedavisi ile, entübasyon uygulamasıyla, mekanik ventilatör uygulamasıyla, cerrahi girişimle, total parenteral beslenme ile, enteral beslenme ile, polistemi varlığı ile HKİ gelişimi arasında istatistiksel olarak ilişki bulunmuştur. Hastaların cinsiyetleriyle; prematüre doğum ile, doğum şekilleri ile, doğum yerleri ile, düşük APGAR skoruna sahip olma ile, çoğul gebelik ile, indirek hiperbilüribinemi ile fototerapi uygulaması ile, konjenital hastalığın bulunması ile, perinatal asfiksi ile, mekonyum aspirasyonu ile, preterm eylem ile, yoğun bakımda yatış ile, H2 reseptör bloker kullanımı ile, aspirasyon uygulaması ile, RDS varlığı ile, exchange uygulaması ile, umblikal kateter uygulaması ile, yatış esnasında infeksiyon varlığı ile, intrauterin gelişme geriliği ile, erken membran rüptürü ile, nazogastrik uygulaması ile, orogastrik uygulaması ile, İnvaziv girişim uygulaması ile, kordon dolanması ile, oligohidroamnios ile, santral kateter kullanımı ile HKİ gelişimi arasında ilişki bulunmamıştır. HKİ gelişmeyen hastalarda ortalama hastanede yatış süresi 9.6 ± 8.7 gün, HKİ gelişen hastalarda ortalama hastanede yatış süresi 17.0 ± 15.4 gün bulunmuştur. Aralarındaki fark istatistiksel olarak önemli derecede anlamlı bulunmuştur . HKİ gelişen hastalarda ölüm oranı (% 2) HKİ gelişmeyen hastalara göre (% 5.7) düşük bulunmuştur. HKİ gelişen hastalarda ölüm oranı, HKİ gelişmeyen hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Çalışmamızda HKİ gelişen hastaların hastanede ortalama maliyetleri 3452 ABD doları olarak bulunmuştur. HKİ gelişmeyen hastaların hastanede ortalama maliyetleri 1189 ABD doları olarak bulunmuştur