Kronik aktif hepatit c tedavisinde kullanılan pegile interferon tedavilerinin yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Hepatit C virüsü Filaviviridae ailesinde yer alan, zarflı, tek zincirli, küresel bir RNA virüsüdür. Kronik HCV infeksiyonları tüm dünyada kronik karaciğer hastalığının ana sebeplerinden biridir. Dünya genelinde 300 milyon insanın HCV ile infekte olduğu bildirilmektedir. İnterferon α ilk kez 1986 yılında non–A non–B hepatit tedavisinde kullanılmaya başlanmış, interferon α monoterapisine zayıf yanıt görülmesi ve yüksek nüks oranları nedeniyle 1998 yılında interferon α ile ribavirin kombinasyon tedavisi uygulanmaya başlanmıştır. İnterferon uygulamasının dezavantajları nedeniyle PEG interferonlar geliştirilmiş, interferonların plazma yarı ömrü uzatılmıştır. Klinikte kronik C hepatitinde kullanılmak amacıyla iki pegile interferon geliştirilmiştir. Bunlar; peginterferon α–2b ve peginterferon α–2a’dır. Peginterferon tedavisi ile kalıcı virolojik yanıt oranlarında standart interferon tedavisine göre belirgin yükselme olduğu görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımına göre, SİYAK; sadece hastalığın ve sakatlığın olmaması değil kişinin fiziksel, sosyal ve mental yönden de iyilik halidir. Hepatit C’de antiviral tedavi sırasında SİYAK olumsuz etkilenir. 01.03.2003 ile 01.04.2005 tarihleri arasında Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ve Eskişehir Yunusemre Devlet Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği’nde tedavi gören 40 kronik hepatit C hastası çalışma kapsamına alındı. Çalışmaya alınan hastalar iki gruba ayrıldı. Birinci gruptaki 22 hastaya peginterferon α–2a ile ribavirin kombinasyonu, ikinci gruptaki 18 hastaya peginterferon α–2b ile ribavirin kombinasyonu verildi. Hastalar, yaşam kalitesini değerlendirmek için KF–36 formundaki soruları; tedavi başında, 12., 24., 48. tedavi haftasında ve tedavi sonu 24. haftasında cevaplandırdılar. Hastaların fiziksel fonksiyon, fiziksel rol güçlüğü, duygusal rol güçlüğü, enerji, duygusal iyilik hali, sosyal fonksiyon, vücut ağrısı, genel sağlık skorları bulundu. Her iki tedavi grubunda tedavi süresinde elde edilen fiziksel fonksiyon, fiziksel rol güçlüğü, duygusal rol güçlüğü, enerji, duygusal iyilik hali, sosyal fonksiyon, vücut ağrısı, genel sağlık ortalama skorları arasındaki farklılığın anlamlı olmadığı bulundu. Her iki tedavi grubunda enerji skorunda; tedavi süresinde elde edilen KF–36 enerji skor ortalamalarının tedavi başında elde edilen KF–36 enerji skor ortalamalarına göre azalma değerleri arasındaki ilişki anlamlı bulundu. Diğer skorların, tedavi süresinde azalma değerleri arasındaki farklılık anlamlı bulunmadı. Peginterferon α–2b ile ribavirin kombinasyon tedavi grubunda KF–36 formu ile elde edilen enerji değerleri tedavi süresinde peginterferon α–2a ile ribavirin kombinasyon tedavi grubuna göre anlamlı düzeyde daha fazla azalmıştı. Her iki tedavi grubu arasında, her bir yan etkinin sıklığında ve laboratuarda saptanan yan etkilerde anlamlı fark bulunamadı. Her iki tedavi grubu arasında; doz azaltılması, tedaviye ara verilmesi, tedavi sonlandırılması bakımından anlamlı fark bulunamadı. Peginterferon α–2a ile ribavirin kombinasyon grubu hastalar ile peginterferon α–2b ile ribavirin kombinasyon grubu hastalar arasında tedavi sonu biyokimyasal yanıt, erken virolojik yanıt, tedavi sonu virolojik yanıt, kalıcı virolojik yanıt oranlarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamadı. Tüm naiv ve nüks hastalar arasında erken virolojik yanıt ve kalıcı virolojik yanıtta istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu. Tüm naiv ve nüks hastalar arasında tedavi sonu virolojik yanıtta, anlamlı fark bulunamadı.