Hıyar (Cucumis sativus L.) bitkisinde su stresinin moleküler etkilerinin incelendiği
bu çalışmada, 'Beit alpha' hıyar çeşidi fideleri kullanılmıştır. Sera ortamında, saksıda
yetiştirilen hıyar bitkilerine, fideler 5–6 yapraklı döneme gelince su stresi oluşturmak
amacıyla %10’luk PEG 6000 çözeltisi 15 gün boyunca uygulanmıştır. Kontrol bitkileri ise
çeşme suyu ile sulanmıştır. Uygulamanın beşinci ve onbeşinci günlerinde alınan yaprak
örneklerinde lipid peroksidasyonu (MDA), yaprak oransal su kapsamı (YOSK), turgor kaybı
(TK), prolin miktarı, askorbat peroksidaz (APX), katalaz (CAT) ve peroksidaz (PRX) enzim
aktivitelerindeki değişimler incelenmiştir.
Araştırma sonucunda, hücresel zararlanmanın göstergesi olan MDA miktarı PEG
uygulmasının özellikle 15. gününde belirgin bir artış göstermiştir. Su stres süresi uzadıkça
YOSK’un azaldığı, buna karşılık TK’nın arttığı gözlemlenmiştir. Prolin miktarında PEG
uygulama süresine bağlı olarak önemli düzeyde artış belirlenmiştir. APX aktivitesi PEG
uygulamasının 5. gününde çok fazla değişmezken, 15. günde çok belirgin bir artış
göstermiştir. CAT aktivitesinin PEG uygulamalarının 5. gününde kontrolden daha düşük
olduğu, ancak 15. günde belirgin bir artış göstererek kontrol bitkilerinden daha yüksek bir
düzeye ulaştığı belirlenmiştir. Belirlenen birçok asidik ve bazik PRX'lerden yalnızca Rf
değeri 0,28 olarak belirlenen bazik PRX’ın hıyarda su stresine toleransla ilişkili olabileceği
sonucuna varılmıştır. Çalışmadan elde edilen tüm sonuçlar değerlendirildiğinde, hıyarda su
stresi koşullarında oluşan oksidatif hasara karşı antioksidan enzimlerin etkili olduğu tespit
edilmiştir
In this study, in which the molecular effects of water stress on cucumber (Cucumis
sativus L.) plant were investigated by using seed of varieties 'Beit alpha'. In the greenhouse
environment, 10% PEG 6000 solution was applied to cucumber plants grown in pots for 15
days in order to create water stress when the seedlings reach the period of 5-6 leaves. On the
other hans, control plants. The differences of lipid peroxidation (MDA), relative water
content (RCW), turgor loss (TL), proline amount, peroxidase (PRX), ascorbate peroxidase
(APX) and catalase (CAT) between the control and treatment groups were evaluated in
leaves that taken the fifth and fifteenth days of water stress.
As a result of the research, the amount of MDA, which is an indicator of cellular
damage, increased significantly especially on the 15th day of PEG application. It has been
observed that as the water stress duration increases, the RCW decreases, whereas the TL
increases. A significant increase was determined in the amount of proline depending on the
PEG application time. APX activity did not change much on the 5th day of PEG
administration, but showed a significant increase on the 15th day. It was determined that
CAT activity was lower than the control on the 5th day of PEG applications, but reached a
higher level than the control plants by showing a significant increase on the 15th day. It has
been concluded that among many acidic and basic PRXs, only basic PRX, whose Rf value
is determined as 0.28, may be related to tolerance to water stress in cucumber. When all the
results obtained from the study were evaluated, it was found that antioxidant enzymes were
effective against oxidative damage in cucumber under water stress conditions
