İşletmelerde iş güvenliği performansı ve iş güvenliği kültürü algılamaları arasındaki ilişki : Eskişehir ili metal sektöründe bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, çalışanların işletmelerdeki iş güvenliği kültürüne yönelik algılamaları ile o işletmelerdeki iş güvenliği performansı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışma ile aynı zamanda işletmelerdeki iş güvenliği algılamaları ile gerçek iş güvenliği risk düzeyleri arasındaki tutarlılık da karşılaştırılmaktadır. Bu doğrultuda, Eskişehir ilinde, Türkiye’de yaşanan iş kazalarının en çok görüldüğü sektörlerden biri olan metal sektöründe faaliyet gösteren yedi firmada, çalışanların güvenlik kültürü algılamaları ve işletmelerdeki güvenlik performansını ölçmeye yönelik bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Çalışanların işletmelerindeki iş güvenliği kültürüne ve o işletmelerde gerçekleştirilen iş güvenliği davranışlarına yönelik algılamaları Dursun (2011) tarafından geliştirilen iki ölçekle ölçülmüştür. Ayrıca güvenlik performansı göstergesi olarak firmalara ait iş güvenliği uzmanlarınca hazırlanan risk analizi sonuçları da göz önünde bulundurulmuştur. Analiz sonuçları çalışanların güvenlik kültürü algılarının cinsiyet, yaş, kurumda çalışma süresi, medeni durum, iş tecrübelerine göre farklılaşmadığını göstermektedir.Çalışanların güvenlik kültürü algılamalarıişteki pozisyonlarına, eğitim durumu,daha önce kaza geçirme durumlarına ve ramak kala olay yaşama durumlarına göre ise farklılık göstermektedir. Güvenlik kültürü ile güvenlik performansı ölçeğine ait bir boyut olan güvenli davranış arasında olumlu pozitif yönlü bir ilişki vardır. Ancak matris metodu ile gerçekleştirilen risk analiz raporlarında bulunan risklerin ortalamaları ile güvenlik kültürü arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.

The purpose of this study is to analyze the relationship between the perception of the job safety culture and the job safety performance of the employees. Besides, in the study, the consistency between perception of safety culture in companies and the real job safety risk level is also compared. Accordingly, a study has been conducted with the purpose of measuring the safety culture perception of employees and the safety performance at seven companies, which operate in the metal sector as one of the most dangerous branches in terms of workplace accidents in Turkey, and which operates in Eskişehir. The job safety culture perceptions of employees and the job safety behaviors in these companies has been measured by using two scales developed by Dursun (2011). Besides, the risk analysis results of the firms prepared by occupational safety specialists have also been taken into consideration as an indicator of safety performance. In accordance with the results of conducted analysis, it is concluded that safety culture perceptions of employees do not change according to gender, age, employment period, marital status and experience. On the other hand safety culture perceptions of employees differ according to their positions, educational status, experiences related to the accidents in the past and near miss events that they experienced. There is a positive relationship between safety culture and secure behavior as a component of safety performance scale. However, a concrete relation between risk averages determined by risk analysis reports conducted with matrix method and safety culture could not be found.