Türkiye’de cari açık sorununun yapısal nedenleri ve ekonomik etkileri

Abstract

Son yıllarda, yüksek cari açık sorunu gelişmekte olan ülkeler için en önemli sorunlardan biri haline gelmiştir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, makroekonomik dengeleri korumak, orta ve uzun vadeli programları ile gelecek planlarının başarıyla uygulanabilmek, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve ekonomik istikrarı sağlamak için cari açığın kontrol altında tutulması gerekmektedir. Bu bağlamda, cari açığın sebeplerinin analiz edilmesi, yapısal nedenleri, ekonomik etkileri ve cari açığın finansmanı sorunu büyük bir öneme sahiptir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye deneyimi ışığında cari açığın yapısal nedenlerini araştırmak; cari açık ve cari açık sorununun nedenleri, dünyada cari açık sorunu, cari açığın yapısal nedenleri ile ekonomik etkileri, cari açık ile krizleri ve cari açığın finansmanı sorununu analiz etmektir. Bu çalışmada aynı zamanda, Türkiye’nin 1998-2013 yılları arasında cari dengesi “Dönemlerarası Tüketimin Giderilmesi” modeli temel alınarak optimal cari denge ile sürdürülebilirliği ve tüketim davranışları analiz edilmektedir. Ampirik sonuçlar, Türkiye’nin şimdiki tüketim lehine gelecekte yapacağı tüketimden vazgeçtiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca modelden elde edilen asıl ve optimal cari denge serileri incelenen dönemde Türkiye’nin cari işlemler açığının sürdürülemez olduğunu doğrular niteliktedir.

In recent years, high current account deficit is most important economic problem in devoloping countries. Current account deficit must be brought under control so as to maintain the macroeconomic balances, to achieve medium and longterm programs, to ensure the sustainable economic growth and economic stability in devoloping countries such as Turkey. In this context, the analysis of current account reasons, structural causes, economical impacts and the problem of financing current account deficit is a great importance. The aim of this study to investigate, the structural causes of this phenomenon and argues that the current account deficit and current account deficit reasons, the structural cause of current account deficit and economical impacts, the current account deficit problem in the World, the current account deficit and crises, the problem of financing the current account deficit in Turkey experience. This study also analyze Turkey’s current account optimal sustainability and consumption behaviours between 1998 and 2013. The evolution of the current account balance is compared against a benchmark derived from an optimization model of the intertemporal consumption smoothing. Empirical results indicate that Turkey which consumes more than its permanent cash flow has foregone future consumption in favor of present consumption. In addition, between actual and optimal current account balance series confirm that Turkey’s current account deficit was unsustainable for that period.