Toksoplasma gondii (T.gondii) dünyanın her yerinde bulunan ve bütün
memelileri enfekte edebilen bir protozoondur. Yaşam döngüsünde; kediler ve kedigiller
kesin konak olup, diğer sıcakkanlı omurgalılar ise ara konaklık yapmaktadır. Bulaşım
yolları farklı toplumlarda değişiklik gösterebilmektedir. Yeme alışkanlıkları ve kedilerle
temasa bağlı olarak nüfusun %80’i bu protozoonla enfekte olabilmektedir. Toksoplazma
enfeksiyonlarının büyük bir çoğunluğu asemptomatiktir ve bazı enfekte kişilerde
servikal lenfadenopati, oküler bozukluklar, merkezi sinir sistemi bozuklukları ve beyin
apsesi oluşturabilir. Konjenital toksoplazmoziste etken plesantayı geçerek fetusu
enfekte edebilmektedir. Enfekte fetustaki belirtiler; hidrosefali, mikrosefali, intrakranial
kalsifikasyonlar, retina hasarı ve mental retardasyondur. Toksoplazma nörotropizm
açısından oryantasyon bozukluğu, anksiyete, depresyon ve hatta şizofrenik psikozlarda
ve AIDS gibi latent enfeksiyonlularla, immün sistemi baskılanmış kişilerin %60’ında
görülebilmektedir. Benzer psikiyatrik komplikasyonlar ve meningoensefalit,
toksoplazma ile enfekte immün sistemi sağlıklı konaklarda da görülebilmektedir.
İnsanlarda yapılan bazı çalışmalarda, latent toksoplazmozun kişilik değişikliklerine ve
IQ’nun düşmesine neden olduğunu ortaya koymuştur.
Şizofreni; nedeni bilinmeyen şiddetli bir nöropsikiyatrik bozukluktur. Çalışmalar
güçlü bir genetik komponenti işaret etmekle birlikte, epidemiyolojik verilerin çoğu bazı
durumlarda şizofreninin enfeksiyon hastalıkları ile ilişkili olabileceğini göstermektedir.
Yapılan bir araştırmada da, şizofreni ile influenza A, rubella, herpes simplex type 2 gibi
prenatal dönemde maruz kalınan virüsler ve postnatal dönemde maruz kalınan
bakteriyel ajanların sebep olduğu menenjit ve ensefalit arasında da bir ilişki olabileceği
gösterilmiştir. Son yıllarda; toksoplasmozun klinik olarak belirsiz olsa bile; parazitin
trofozoitlerinin beyinde glia hücrelerine olan özel afinitesinden dolayı nörotrofik ve
şizofreniye neden olan bir ajan olabileceği ileri sürülmektedir.
Eylül 2012 - Eylül 2013 tarihleri arasında sürdürülen çalışmamızda; ESOGÜ Tıp
Fakültesi Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran, 87 bipolar
affektif bozukluk (BAB), 63 şizofreni tanısı almış hastalar ile psikiyatrik hastalık
v
geçmişi bulunmayan ve daha önce anti psikotik, anti depresan ilaç kullanmamış, sağlıklı
50 gönüllüden alınan kan örnekleri; gerçek zamanlı Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR)
ve Enzyme-Linked ImmunoSorbent Assay (ELISA) yöntemleri kullanılarak T.gondii
varlığı açısından değerlendirilmiştir. Çalışmamızda ayrıca hasta grubuna 29, kontrol
grubuna 21 sorudan oluşan; sosyal değişkenler ve T.gondii bulaş yolları ile temaslarını
içeren bir anket uygulanmış, T.gondii varlığı ile bu değişkenler arasındaki ilişki
değerlendirmeye alınmıştır.
Hasta ve kontrol grubuna ait toplam iki yüz örnek çalışmaya alınmış, ELİSA ve
PZR yöntemlerinden en az birisi ile T. gondii varlığı saptanan örnekler pozitif olarak
kabul edilmiştir. Buna göre sırasıyla; 200 serum örneğinin 61’inde (% 30.5) T.gondii
seropozitifliği tanımlanmıştır, bunların 53’ünde (% 86.6) yalnızca ELISA yöntemi ile
anti toxo IgG antikorları (Ab), 4’ü (% 6.7) yalnızca PZR ile, 4’ü de (% 6.7) hem PZR
hem de ELISA IgG yöntemleri ile pozitif olarak saptanmıştır. Hasta grubundan alınan
150 serum örneğinin 47’sinde (%31.3). T.gondii pozitifiği saptanmıştır. Pozitif
örneklerin, 39’u (% 83) yalnızca ELISA yöntemi ile Toxo IgG antikorları, 4’ü (% 8.5)
yalnızca gerçek zamanlı PZR yöntemi ile, 4’ü (% 8.5) de hem PZR hem ELISA IgG
testi ile pozitif bulunmuştur. Hasta grubunu oluşturan 87 BAB hastasının 29’unda (%
33.3) ve 63 şizofreni hastasının 18’inde (%28.6) T.gondii antikorlarının varlığına
rastlanmıştır. Hasta grubunda pozitiflik saptanan 47 örneğin; 29’unun (% 61,7) BAB
tanısı almış, 18’inin (% 38,3) şizofreni tanısı almış olan hastalara ait olduğu tespit
edilmiştir. Kontrol grubunda 14 serum örneğinde (%28) ELISA IgG ile T. gondii varlığı
tanımlanırken, PZR yöntemi ile pozitif sonuç saptanmamıştır. ELISA yöntemi ile anti
toxo IgM antikorları varlığı hem hasta hem de kontrol grubunda saptanamamıştır.
T.gondii is a protozoan parasite found worldwide that infects all kinds of
mammals, including cats, livestock, and human beings. In its life cycle, cats and other
felids are the definitive hosts and the other warmblooded vertebrates are intermediate
hosts. The importance of these modes of transmission may vary in different populations
Depending on eating habits and exposure to cats, up to 80% of the population may be
infected with this protozoan. Most of Toxoplasmosis infections are asymptomatic to
mild and in some infected persons cervical lymphadenopathy, ocular disease and brain
abscess may ocur. In congenital toxoplasmosis the organisms may cross the placenta
and infect the fetus. The symptoms of congenital toxoplasmosis include hydrocephaly,
microcephaly, intracranial calcifications, damage to the retina, and mental retardation.
With regard to neurotropism of T. gondii, psychiatric manifestations such as
disorientation, anxiety, depression and even psychoses with schizopherniform
characters are seen in 60% of immunocompromised individuals with AIDS in whom
latent infections are reactivated. Similar psychiatric complications and
meningoencephalitis can also occur in T. gondii-infected immunocompetent human
hosts and human studies revealed that latent toxoplasmosis may cause personality
changes and decreased IQ.
Schizophrenia is a pervasive, neuropsychiatric disease of uncertain cause that
affects approximately 1% of the adult population in the United States and Europe. An
increased occurrence of schizophrenia in family members of affected individuals
suggests that genetic factors may play a role in its etiology, and specific genes have
been proposed as being responsible for predisposing to schizophrenia. Environmental
factors are also important. Epidemiological studies, eg, have established that winterspring
birth, urban birth, and perinatal and postnatal infections are all risk factors for the
disease developing in later life. These environmental studies have rekindled interest in
the possible role of infectious agents in schizophrenia. Although a potential link
between T. gondii and neuropsychiatric disorders, particularly schizophrenia, has been
proposed controversial results have also been reported.
vii
In our study, we examined the blood samples of 150 patients with the diagnosis of
schizophrenia or bipolar affective disorder from Clinic of Psychiatric and 50 volunteers
in Eskisehir in between September 2012 – September 2013. Samples were analyzed by
RealTime PCR and ELISA.
A total of two hundred examples of patient and control groups included in the
study, applied at least one of ELISA and PCR assays detected the presence of
Toxoplasma gondii have been considered as positive samples. Accordingly ,
respectively, 61 of 200 samples (30.5% ) were defined seropositivity of T.gondii.
Thereof , in 53 (86.6%) only by ELISA with anti-Toxo IgG antibodies (Ab), and 4 (
6.7%) only by PCR , 4 (6.7% ) and PCR as well as ELISA IgG methods were positive.
150 serum samples which taken from the patient group, 47 (31.3%) samples
seropositivity of T.gondii was determined. Positive samples of patients group, 39 of 47
(83%) were determined positive by only ELISA method with the Toxo IgG antibodies,
4 (8.5% ) were determined positive by only real-time PCR method , and 4 ( 8.5%) were
determined positive by as well as PCR and ELISA IgG. The patient group consisted of
29 of 87 patients with BAB (33.3%) and In 18 of 63 patients with schizophrenia
(28.6%) were observed for the presence of antibodies of T.gondi. Positivity was
detected in the patient group of 47 samples, 29 of 47 (61.7%) were diagnosed BAB, 18
of 47 (38.3%) patients who received a diagnosis of schizophrenia that have been
identified. Anti- Toxo IgM antibodies by ELISA presence was not detected in both
patients and controls .While T.gondii was seen in 47 of 150 (% 31.3) patients and 14 of
50 (% 28) controls. In point of existance of T.gondii pozitiveness , the was no statical
difference between control and patients group
