Bazı taze fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin su basması stresine toleranslarının ve geri kazanım kapasitelerinin morfolojik ve fizyolojik açıdan araştırıldığı bu çalışmada 15 genotip kullanılmıştır.
Bitkiler kontrollü sera koşullarında ortalama 30/17 ºC sıcaklıkta (gündüz/gece) ve ≈ % 50 nemde yetiştirilmiştir. Fideler 3-4 yapraklı olduğu dönemde 7 gün süre ile su basması stresine maruz bırakılmış ve sonrasında 7 gün boyunca normal koşullar altında yetiştirilmiştir. Her iki uygulamanın sonunda genotiplere ait yaprak ve kök yaşkuru ağırlıkları, genç ve yaşlı yaprakların yaprak alanı ve yaprak renginde meydana gelen değişimler tespit edilmiştir. Bununla birlikte, toplam klorofil miktarı, yaprak oransal su kapsamı, turgor kaybı değerleri ve hücresel zararlanma derecesinde meydana gelen değişimler belirlenmiştir. Analizlerin sonunda genotipler arasındaki fark ile genotip ve uygulama arasındaki interaksiyon istatistiki olarak önemli bulunmuştur. Ayrıca NAD(P)H oksidaz aktivitesinin su basması uygulamasında arttığı, geri kazanım uygulamasıyla azaldığı tespit edilmiştir. Katalaz ve Glutatiyon Redüktaz aktivitelerinin ise su basması uygulamasıyla azaldığı, geri kazanım uygulamasıyla arttığı belirlenmiştir. Yapılan bütün analizlerde geri kazanım uygulaması sonucu bütün genotiplerde bir iyileşme olduğu fakat hiçbir analizde kontrol seviyesine ulaşılamadığı açıkça görülmüştür.
Sonuç olarak, değerlendirmeye alınan 15 taze fasulye genotipi içerisinde 40 günlük, Y3 ve Y4 genotiplerinin hassas genotipler olduğu ve 7günlük uygulama sonunda örneklenen organların kaybedildiği belirlenmiş ve geri kazanım uygulamalarına 12 genotiple devam edilmiştir. Kalan genotipler içerisinde Şeker Fasulye genotipinin su fazlalığına göreceli olarak tolerant olduğu, Y1 genotipinin ise nispeten daha hassas olduğu ortaya konulmuştur. İncelenen tüm parametreler dikkate alındığında fasulye genotiplerinin su basması stresine toleranslarının ve geri kazanım kabiliyetlerinin kök ve yaprak bölgesine göre farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir.
Tolerance and recovery ability to waterlogging stress of green bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes were investigated in terms of morphological and physiological in 15 genotypes.
Plants were grown under controlled greenhouse conditions at 30/17 ºC (day/night) temperature with relative humidity ≈ 50 %. When the plants had developed 3-4 true leaves seedlings were exposed to waterlogging stress for 7 days and then taken to normal growth conditions. At the end of each treatment changes in leaves and roots fresh and dry weight, young and old leaves’ leaf area and leaf colour were determined. Besides, total chlorophyll content, leaf relative water content, turgor losses and the degree of cell injury were measured. Differences between genotypes, genotype and treatment interaction was statistically important at all analysis. NADPH-oxidase enzyme activity reduced during waterlogging treatment and increased at recovery period. In the contrary, waterlogging treatment degraded Catalase and Glutathione Reductase activity in leaves and roots. Activity of both enzymes increased during recovery treatment. It was obvious, from the analysis that at the end of recovery treatment there was an improvement in all genotypes but none of them reached to control values.
As a result, among evaluated 15 genotypes 40 Günlük, Y3 and Y4 genotypes were determined as sensitive genotypes and because of sampled organs’ losses recovery treatment was handled with 12 genotypes. Among the survived genotypes Şeker Fasulye was determined as the tolerant genotype, whereas Y1 was determined as relativly more sensitive genotype. According to the general evaluation, tolerance to waterlogging stress and recovery capacity of green bean genotypes changed depending on root and leaf part
