Bu çalışmada, kendisini eğitime adamış, nadir rastlanan eğitimcilerden birisi olan Orhan Oğuz’un Eskişehir’in çorak toprakları üzerinde tüm zorluklara rağmen nasıl bir eğitim vahası kurduğu ve bu vahanın şehre katkıları özlü bir biçimde incelenmiştir. 1924 yılında Eskişehir’de doğan Orhan Oğuz, ilk, orta ve lise eğitimini Eskişehir’de bitirmiş, İstanbul Yüksek İktisat Okulu’ndan mezun olduktan sonra, Paris’te Sorbonne Üniversitesi’nde ihtisas yaparak, iktisat doktoru unvanı almıştır. Akademik hayatına İzmir’de başlayan Orhan Oğuz, 1952-1955 yılları arasında Afganistan’da Kabil Üniversitesi’nde devam etmiştir. Yurda dönüşünün ardından 1958 yılında Eskişehir’de kurulan Akşam Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu Müdürlüğü’ne getirilmiştir. Bu okulun akademiye dönüştürülmesini sağladıktan sonra on yıl boyunca akademi reisliği yapmıştır. Akademinin güçlü temelleri sayesinde Eskişehir’de yükseköğretim kurumlarının bugünkü çizgiye ulaşmasını sağlayan Orhan Oğuz 1969 seçimlerinde Eskişehir’de bir üniversite kurmak amacıyla meclise girmiştir. 1969-1971 yılları arası Milli Eğitim Bakanlığı yapan Orhan Oğuz tüm yurtta olduğu gibi Eskişehir’de de yükseköğretim kurumlarının çoğaltılmasını sağlamıştır. 1973 yılında amacına ulaşan Orhan Oğuz, 1977 yılında siyasetten ayrılmış ve Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’ne geri dönmüştür. 1978
iv
yılında İstanbul İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Başkanlığı’na atanan Oğuz, 1982 yılında ise Marmara Üniversitesi kurucu rektörlüğü görevine getirilmiştir. 1992 yılında emekli olana değin bu görevini sürdürmüştür. Emekliliğinin ardından RTÜK üyeliği ve başkanlığı yapmıştır. 2000 yılında 1,5 yıl süre ile TRT yönetim kurulu üyeliğinde bulunmuştur. İstanbul’da yaşayan Orhan Oğuz sıklıkla Eskişehir’e gelmekte ve oluşturduğu kurumlarla ilgili olarak çeşitli davetlerde tüm ayrıntıları aktarmaktadır.
Cumhuriyetle birlikte daha da gelişen eğitim hayatımızda önemli bir yeri olduğunu düşündüğümüz Orhan Oğuz’un Eskişehir Yükseköğretimi için yaptıkları üzerine hazırlanan bu çalışmanın Eskişehir eğitim tarihi ile ilgili olarak bir boşluğu dolduracağı ümidini taşıyoruz.
Orhan Oğuz, who is one of rare trainers, devoted himself to education. In this study, it is studied how he set up an educational oasis on the barren lands of Eskişehir and contribute to this city despite all the hardships.
Orhan Oğuz, born in 1924 in Eskişehir, finished his elementary, middle and high school education in Eskişehir. After graduating from İstanbul High School of Economics, he has taken the title of doctor of economics from University of Sorbonne in Paris. Orhan Oğuz started his academic career in İzmir and continued at the University of Kabul in Afghanistan. After coming back to Turkey, he became the director of the Evening School of Economy and Commerce founded in Eskişehir in 1958. After providing the conversion of this school to academy, he worked for ten years as the leadership of academy. Thanks to strong Fundamentals of the Academy, Orhan Oğuz, who provided Higher Education Institutions in Eskişehir to reach its current line, entered parliament in 1969 elections in order to establish a university in Eskişehir. Orhan Oğuz, the Minister of Education between 1969-1971, provided the replication of higher education institutions in Eskişehir as well as Turkey. Reaching
vi
his goal in 1973, Orhan Oğuz seperated from politics in 1977 and returned to Eskişehir Academy of Economics and Commercial Sciences. Orhan Oğuz who was appointed to İstanbul Academy of Economic and Commercial Sciences as chairman in 1978, became the founding rector of Marmara University in 1982, as well. He maintained this position until his retirement in 1992. After retirement, he worked as the chairman and member of RTUK. In 2000, he was a member of the board of TRT for a period of one and a half years.
Living in İstanbul, Orhan Oğuz often comes to Eskişehir and in various invitations, transfers all the details about the institutions that he created.
We think that Orhan Oğuz has an important role in our education life improving with republic. We hope that this study, which Orhan Oğuz prepared for Higher Education in Eskişehir, will fill a gap about Education History of Eskişehir.
