Bu araştırma Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında temel ve ara
düzey betimleyiciler geliştirme, geliştirilen betimleyicileri çeşitli testler ve görevler ara cılığı ile uygulama ve bu ölçme işlemlerinin sonuçlarını geçerleme amacı ile yürütül müştür.
Yöntem: Çok aşamalı karma desen araştırması olarak tasarlanan bu araştırma ha zırlık, geliştirme, uygulama ve geçerleme aşamalarından oluşmaktadır. Araştırmanın ha zırlık aşamasında doküman analizi ve çeviri – geri çeviri teknikleri uygulanmış ve ya bancı dil (İngilizce) uzmanları ile çalışılmıştır. Sonuçlar, sıklık ve içerik analizi ile irde lenmiştir. Geliştirme aşamasında eğitim programları ve eğitimde ölçme ve değerlendirme
uzmanları ile çalışılmış ve doküman incelemesi, içerik analizi ve kapsam geçerlik indeks lerinden yararlanılmıştır. Uygulama aşamasında test ve görev geliştirme adımları ile öl çüm araçları geliştirilmiş ve kümeleme örneklemi ile bunlar yabancı dil olarak Türkçe
öğrenen farklı seviyelerdeki öğrencilere uygulanmıştır. Uygulama sonrası madde güç lüğü ve ayırt ediciliği değerlerini içeren madde analizleri, yüzde-skor dağılımları ve pu anlayıcı tutarlılığı analizleri yürütülmüştür. Geçerleme aşamasında ölçüm araçlarını
OBM seviyeleri ve tanımları ile ilişkilendirmek için Angoff ve Genişletilmiş Angoff yön temleri uygulanmıştır. Sonuçlar, çapraz tablo, kümeleme, puanlayıcı tutarlığı ve ki-kare
analizleri ile incelenmiştir.
Bulgular: Hazırlık aşamasında elde edilen kazanım havuzun çalışma amacına uy gun olduğu ve havuzdaki ifadelerin öğrenci performansını yansıtmak için zengin bir içe rik sunduğu tespit edilmiştir. Geliştirme aşamasında temel (A1 ve A2) ve ara (B1 ve B2)
düzeylerde, görsel ve işitsel alımlama ve sözlü ve yazılı üretim ve etkileşim alanlarında
öğrencinin dilsel yeterliğini tanımlamak için toplam 319 betimleyici geliştirilmiş ve söz
konusu betimleyiciler doğrultusunda dört seviyede testler ve görevler oluşturulmuştur.
2
Uygulama neticesinde, ölçüm araçlarını oluşturan betimleyicilerin öğrenci performansını
yansıtmada geçerli ve güvenilir adımlar eşliğinde etkili sonuçlar ortaya koyduğu saptan mıştır. Geçerleme aşamasında, geliştirilen ölçüm araçlarının OBM seviyeleri ve tanımları
ile ilişkili oldukları ve ait oldukları seviyedeki öğrenci performansını ölçmede geçerli
sonuçlar ortaya koydukları saptanmıştır.
Sonuç ve Öneriler: Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi için yapılan program
geliştirme çalışmaların kapsamlı ve sistematik olmadığı, deneysel verilerden yoksun ol duğu ve dolayısıyla bu alanda daha çok çalışmaya ihtiyaç olduğu tespit edilmiştir. Uygu lama neticesinde, geliştirilen betimleyicilerin yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında
tasarlanacak eğitim programlarının hem hedefler hem de ölçme ve değerlendirme boyut larında kullanabileceği tespit edilmiştir. Söz konusu betimleyicilerin farklı eğitim ortam larında denenmesi, geliştirilmesi ve zenginleştirilmesi beklenmektedir. Alanın geleceği
açısından, özellikle ölçme ve değerlendirme süreçlerinde alanyazında belirtilen ve mevcut araştırmada uygulanan adımların takip edilmesi önerilmektedir
This study aims to develop basic and independent level performance
descriptors for teaching of Turkish as a foreign language, to implement those descriptors
through level based tests and tasks, and to validate the findings of those assessment tools.
Method: Designed as a multiphase mixed method research, this study consists of
preparation, development, implementation, and validation phases. In the preparation
phase, document analysis and translation – back translation methods were applied and the
foreign language experts formed the study group. Findings were analyzed through fre quency and content analysis methods. In the implementation phase, by following test and
task development steps, assessment tools were developed and implemented to mixed lev els of students of Turkish as a foreign language who were grouped through cluster sam pling. Results were analyzed through item analysis, which contains item difficulty and
discrimination indexes, score-percentage distribution and rater consistency analyses. The
validation phase sought to relate the assessment tools with CEFR levels and level descrip tions through Angoff and Extended Angoff methods. The results were analyzed through
cross-tabulation, cluster analysis, rater consistency, and chi-square analyses.
Findings: Objective pool developed in the preparation phase was found to be con sistent with the aim of the study and offered an enriched content to demonstrate student
performance. In the development phase, a total of 319 descriptors were developed in vis ual and aural reception and written and spoken production and interaction activities in
basic (A1 and A2) and independent (B1 and B2) levels. Level tests and tasks were devel oped aiming to assess those descriptors. The findings indicated that assessment tools
yielded effective results in demonstrating students’ performance through reliable and
valid processes. The validation phase confirmed that assessment tools developed based
4
on the descriptors of the study were related to CEFR levels and presented valid results in
assessing students’ performance.
Conclusion and Suggestions: Studies conducted so far on curriculum develop ment in Turkish as a foreign language were found to be not comprehensive and system atic, and lacking of empirical data; hence, more studies are highly needed in this field.
Descriptors developed in the current study can be put to use both in objectives or assess ment and evaluation sections of curricula in teaching of Turkish as a foreign language.
Those descriptors are expected to be tested, improved, and enriched in various educa tional contexts. For further development in the area, steps outlined in the assessment and
evaluation literature and applied in the current research are suggested to be followed
