Yabancılaşma ve öncülerinin örgütsel bağlılığa etkisi

Abstract

Hegel’in sosyal psikoloji araştırmalarında ve Karl Marx’ın felsefi çalışmalarında temellenen yabancılaşmanın, disiplinlerarası bir inceleme konusu olarak önemi giderek artan bir sorun olduğu düşünülmektedir. Örgütsel yabancılaşma, bireyin kendinden ve toplumdan uzaklaşması ile ortaya çıkan bir uyumsuzluk durumudur. Dışsal ve içsel faktörlerin etki ettiği bu uyumsuzluk durumunun yönetimsel açıdan ele alınması önemlidir. Bu düşünceden hareketle tasarlanan araştırmanın amacı; çalışanların örgütsel yabancılaşma düzeylerinin tespit edilmesi ve yabancılaşmanın, öncülleri ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında aracılık etkisinin belirlenmesidir. Araştırmanın evreni, Ankara ilinde faaliyet gösteren konaklama işletmelerinde istihdam edilmiş turizm çalışanları; örneklemini ise Ankara’da hizmet sunan 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmesi çalışanları oluşturmaktadır. Farklı departmanlarda hizmet veren 399 çalışandan elde edilen veriler, doğrulayıcı faktör analizinin gerçekleştirilmesinin ardından frekans analizi, korelasyon, regresyon ve aracılık analizleri uygulanarak irdelenmiştir. Verilerin analiz edilmesiyle; Ankara ilinde yer alan 4 ve 5 yıldızlı konaklama işletmesi çalışanlarının orta düzeyde örgütsel yabancılaşma yaşadıkları görülmüştür. Yabancılaşmanın öncüllerinden olan demokratik liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide örgütsel yabancılaşmanın kısmi aracılık etkisinin bulunduğu; benzer şekilde rol belirsizliği ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide örgütsel yabancılaşmanın kısmi aracılık etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, demokratik liderlik davranışlarının örgütsel yabancılaşma ve örgütsel bağlılık üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu; rol belirsizliği ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılan analiz sonuçlarına göre ise iki değişken arasında pozitif yönlü kuvvetli düzeyde bir ilişkinin bulunduğu görülmüştür

The alienation based on Hegel's research in social psychology and the philosophical work of Karl Marx is thought to be an increasingly important issue as an interdisciplinary study. Organizational alienation is the disconnection situation that arises with the separation of the individual from himself and society. It is essential to address this disconnection situation, which is influenced by external and internal factors, from the managerial point of view. The study aims to determine the level of organizational alienation and the mediator effect of alienation between its antecedents and organizational commitment levels. The population of the study is tourism employees employed by hospitality firms operating in Ankara. The sample of the study is the staff of 4 and 5-star hotels in Ankara. The data obtained from 399 employees, who work for different departments, have been examined by conducting the confirmatory factor analysis, frequency analysis, correlation, and regression and mediation analyses. By analyzing the data, it has been observed that the employees of the 4- and 5-star hotels in Ankara have experienced a moderate level of organizational alienation. Organizational alienation has a partial mediating effect in the relationship between democratic leadership, which is one of the antecedents of alienation, and organizational commitment. Similarly, there is the partial mediation effect of organizational alienation in the relationship between role uncertainty and organizational commitment. Besides, democratic leadership behaviors have a significant effect on both organizational alienation and organizational commitment. A strong positive relationship has been found between role uncertainty and organizational alienation according to the results of the analysis conducted to determine the relationship between those variables