Din eğitimci ve öğreticilerin mesleki tutumları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’nin yedi ayrı bölgesinde yer alan İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Diyarbakır, Samsun, Erzurum şehirlerindeki ilahiyat/İslami ilimler fakültesi öğretim elemanları, DKAB/İHL meslek dersleri öğretmenleri ve din görevlilerinin mesleki tutum ve tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi inceleyen bir alan araştırmasıdır. Çalışma kapsamında 282 yükseköğretim, 1605 MEB ve 1775 DİB çalışanının anketleri geçerli kabul edilmiş ayrıca DİB’den MEB’e ve yükseköğretim kurumlarına ve MEB’den yükseköğretim kurumlarına geçen onar kişiye yarı yapılandırılmış mülakat uygulanmıştır. Çalışmada 0,05 (p<0,05) manidarlık seviyesi esas alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 23,0 paket programıyla incelenmiş ve benzer çalışmalardan yararlanılarak araştırmacı tarafından yorumlanmıştır. Yapılan analizlerde mesleki tutum ve tükenmişlik arasında yüksek düzeyde bir korelasyon olduğu ve farklı kurum çalışanları arasında mesleki tutum ve tükenmişlik açısından anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. Kurum çalışanlarının mesleki tutum ve tükenmişlikleri ile cinsiyet, medeni durum, eğitim seviyesi, yaş, hizmet süresi, şehir, yerleşim yeri, unvan ve mesleği seçme nedeni gibi değişkenler arasındaki ilişkisi analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda yükseköğretim çalışanlarında cinsiyet, yaş, hizmet süresi ve şehir; MEB çalışanlarında medeni durum, yaş, şehir ve unvan; DİB çalışanlarında ise yaş dışındaki değişkenlerle mesleki tutum arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca yükseköğretim çalışanlarında cinsiyet ve şehir; MEB çalışanlarında cinsiyet, eğitim seviyesi, şehir, yerleşim yeri ve unvan ile mesleki tükenmişlik ilişkisi hariç diğer tüm değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmada elde dilen veriler ışığında din eğitimi ve hizmetleri çalışanlarının mesleki tutumlarını artıracak ve mesleki tükenmişliklerini azaltacak birtakım önerilerde bulunulmuştur

This thesis presents a field study which examines the correlation between professional attitudes and burnout levels of academicians at the faculty of Theology/ Islamic Studies, teachers of religious and moral education and religious service officials working in the following cities: Istanbul, Ankara, Izmir, Adana, Diyarbakir, Samsun and Erzurum. After a thorough evaluation of the responses of the questionnaires developed for 282 academicians, 1605 officials at the Ministry of Education and 1775 officials at the Presidency of Religious Affairs, semi-structured interview has been conducted within the scope of this study on ten officials who switched from Presidency of Religious Affairs to the Ministry of Education or universities and from the Ministry of Education to universities. The research is based on a presumed significance level of 0,05 (p<0,05). Data collected is analyzed through SPSS 23,0 and interpreted by the researcher in the light of the relevant researches. The analysis has proved a high level of correlation between professional attitude and burnout syndrome and this level changes dramatically depending on the workplace of the employees examined in this research. In this study, variables like sex, marital status, degrees of graduation, age, seniority, city, residential area, title and reasons to choose this career were taken into consideration to determine the correlation between the professional attitudes and burnout. The study has revealed that variables affecting the professional attitude depend on the workplace of employees. So, professional attitude of academicians varies according to sex, age, years of service and city. Marital status, age, city and title play a major role in the professional attitude of employees of the Ministry of Education while all the variables apart from age have an effect on the professional attitude of employees of the Presidency of Religious Affairs. The study has also found that there is a significant correlation between all variables mentioned above except for sex and city and burnout levels of academicians while variables such as sex, degree of graduation, city, residential area, and title do not have any effect on burnout state of the employees of the Ministry of National Education. In conclusion, in view of the facts obtained from the research some suggestions have been made for improving the professional attitude and reducing the burnout levels of employees in the field of religious education and services