Bu çalışma, Türkiye’nin yedi ayrı bölgesinde yer alan İstanbul, Ankara,
İzmir, Adana, Diyarbakır, Samsun, Erzurum şehirlerindeki ilahiyat/İslami ilimler
fakültesi öğretim elemanları, DKAB/İHL meslek dersleri öğretmenleri ve din
görevlilerinin mesleki tutum ve tükenmişlikleri arasındaki ilişkiyi inceleyen bir
alan araştırmasıdır.
Çalışma kapsamında 282 yükseköğretim, 1605 MEB ve 1775 DİB
çalışanının anketleri geçerli kabul edilmiş ayrıca DİB’den MEB’e ve
yükseköğretim kurumlarına ve MEB’den yükseköğretim kurumlarına geçen
onar kişiye yarı yapılandırılmış mülakat uygulanmıştır. Çalışmada 0,05
(p<0,05) manidarlık seviyesi esas alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 23,0
paket programıyla incelenmiş ve benzer çalışmalardan yararlanılarak
araştırmacı tarafından yorumlanmıştır.
Yapılan analizlerde mesleki tutum ve tükenmişlik arasında yüksek
düzeyde bir korelasyon olduğu ve farklı kurum çalışanları arasında mesleki
tutum ve tükenmişlik açısından anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. Kurum
çalışanlarının mesleki tutum ve tükenmişlikleri ile cinsiyet, medeni durum,
eğitim seviyesi, yaş, hizmet süresi, şehir, yerleşim yeri, unvan ve mesleği
seçme nedeni gibi değişkenler arasındaki ilişkisi analiz edilmiştir. Çalışma
sonucunda yükseköğretim çalışanlarında cinsiyet, yaş, hizmet süresi ve şehir;
MEB çalışanlarında medeni durum, yaş, şehir ve unvan; DİB çalışanlarında ise
yaş dışındaki değişkenlerle mesleki tutum arasında anlamlı bir ilişki tespit
edilmiştir. Ayrıca yükseköğretim çalışanlarında cinsiyet ve şehir; MEB
çalışanlarında cinsiyet, eğitim seviyesi, şehir, yerleşim yeri ve unvan ile
mesleki tükenmişlik ilişkisi hariç diğer tüm değişkenler arasında anlamlı bir
ilişki olduğu görülmüştür.
Araştırmada elde dilen veriler ışığında din eğitimi ve hizmetleri
çalışanlarının mesleki tutumlarını artıracak ve mesleki tükenmişliklerini
azaltacak birtakım önerilerde bulunulmuştur
This thesis presents a field study which examines the correlation
between professional attitudes and burnout levels of academicians at the
faculty of Theology/ Islamic Studies, teachers of religious and moral education
and religious service officials working in the following cities: Istanbul, Ankara,
Izmir, Adana, Diyarbakir, Samsun and Erzurum.
After a thorough evaluation of the responses of the questionnaires
developed for 282 academicians, 1605 officials at the Ministry of Education
and 1775 officials at the Presidency of Religious Affairs, semi-structured
interview has been conducted within the scope of this study on ten officials
who switched from Presidency of Religious Affairs to the Ministry of Education
or universities and from the Ministry of Education to universities. The research
is based on a presumed significance level of 0,05 (p<0,05). Data collected is
analyzed through SPSS 23,0 and interpreted by the researcher in the light of
the relevant researches.
The analysis has proved a high level of correlation between professional
attitude and burnout syndrome and this level changes dramatically depending
on the workplace of the employees examined in this research. In this study,
variables like sex, marital status, degrees of graduation, age, seniority, city,
residential area, title and reasons to choose this career were taken into
consideration to determine the correlation between the professional attitudes
and burnout. The study has revealed that variables affecting the professional
attitude depend on the workplace of employees. So, professional attitude of
academicians varies according to sex, age, years of service and city. Marital
status, age, city and title play a major role in the professional attitude of
employees of the Ministry of Education while all the variables apart from age
have an effect on the professional attitude of employees of the Presidency of
Religious Affairs. The study has also found that there is a significant
correlation between all variables mentioned above except for sex and city and
burnout levels of academicians while variables such as sex, degree of
graduation, city, residential area, and title do not have any effect on burnout
state of the employees of the Ministry of National Education.
In conclusion, in view of the facts obtained from the research some
suggestions have been made for improving the professional attitude and
reducing the burnout levels of employees in the field of religious education and
services
