Klasik Türk edebiyatı kökleri eskilere dayanan kesintiye uğramamış bir kültür
geleneğinden beslenmektedir. Bu geleneği oluşturan medeniyetler İslam merkezli
Arap, Fars ve Türk edebiyatıdır. Bu ortak gelenek çerçevesinde hem şekil hem de
içerik olarak birbirlerini etkilemişlerdir. Bu çok uluslu yapıya sahip Klasik Türk
edebiyatının iyi bir şekilde anlaşılabilmesi metinlerin anlamlandırılmasında ve
benzerliklerin ortaya çıkarılarak bu benzerliklerin hangi şekillerde kullandıkları tespit
etmede bağlamsal dizin olarak hazırlanan çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Tebdiz projesi de bu metinleri günümüz için anlamlı kılmayı ve kültür
birikimin toplu bir şekilde ortaya konmasını amaçlamaktadır.
Bu çalışma Hüdâyî (Salâ Muslısı)’nin 16. yüzyılın başlarında yazmaya
başladığı divanının hem bağlamlı dizini hem de fonksiyonel hâle getirilmiş sözlüğünü
içermektedir. Divanın söz varlığı ortaya konularak elde edilen verilerin
sınıflandırılmasına yönelik üslup incelemesine yer verilmiştir.
Çalışmanın bağlamlı dizin bölümü, alfabetik sıralanan madde başlıkları altında
toplanması ve Hüdâyî (Salâ Muslısı) Divanı’ndaki şiirlerin kullanım sıklıklarının
ortaya konulmasından oluşmaktadır.
İşlevsel sözlük aşamasında ise kullanımına göre değişen anlamlar tespit
edilmiştir. Çalışma hazırlanırken bütün deliller birer birer ele alınmış ve başvurulan
kaynaklar referans olarak belirtilmiştir.
Böylece Hüdâyî (Salâ Muslısı)'nin şiir dilini oluşturan dil unsurları tespit
edilmiş ve şairin kendine has üslubu ortaya konulmuştur
Classical Turkish Literature is nourished from an uninterrupted cultural
tradition whose roots go back to old times. The civilizations that make up this tradition
are Islamic-centered Arab, Persian and Turkish literatures. Within the framework of
this common tradition, they influenced each other both in shape and content. In order
to understand the Classical Turkish Literature with this multinational structure, studies
prepared as a context index are needed to make sense of the texts and to determine the
ways in which similarities are used.
The Tebdiz project aims to make these texts meaningful for today and
collectively reveal their cultural accumulation.
This study includes both the contextual index and the functionalized dictionary
of Hüdâyî’s Divan wrote in the 16th century. The vocabulary of the Divan was
revealed and a wording analysis was made for the classification of the data obtained.
The concordance section of the study consists of gathering under the titles of
the items listed alphabetically and revealing the usage frequency of poems in the
Hüdâyî’s Divan
In the functional glossary stage, meanings varying according to its usage were
determined. While preparing the study, all the evidence is handled one by one and all
sources are given as reference. Thus, the language elements that make up the poetry
language of Hudayi were identified and the unique wording of the poet was revealed
