Bu araştırmada, farklı organik gübre (Lifebac-Np, Bactoguard ve Humıca Power)
ve azot dozlarının (0, 5, 10, 15 ve 20 kg/da) Mentha x piperita ve Mentha spicata türlerinin
tarımsal ve kalite özellikleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma tesadüf
bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak Uşak ilindeki
çiftçi tarlasında 2017-2019 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada bitki boyu, birim alan sap
sayısı, taze herba verimi, kuru herba verimi, taze yaprak oranı, taze yaprak verimi, kuru
yaprak verimi, kuru madde oranı, kuru madde verimi, uçucu yağ oranı, uçucu yağ verimi
ve uçucu yağ bileşenleri incelenmiştir. Araştırmada, farklı organik gübre ve azot dozlarının
incelenen parametrelerin tümü üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Çalışmada yıl içindeki
iki biçimin birleştirilmesi ile elde edilen toplam verimler (2018 ve 2019 yılları ortalaması)
taze herbada 1312,75-4467,67 kg/da, kuru herbada 403,70-1303,92 kg/da, kuru yaprakta
230,01-555,80 kg/da ve uçucu yağda (yaprak) 4,77-11,91 l/da arasında değişmiştir. Uçucu
yağ oranları (yaprak) ise % 1,79-2,64 arasında belirlenmiştir. Her iki nane türünde en
yüksek toplam verimler ile en yüksek uçucu yağ oranları (yaprak) 20 kg/da azot dozundan
elde edilmiştir. Uçucu yağın ana bileşenleri Mentha x piperita’da menthol, menthon ve
1.8-cineole, Mentha spicata’da ise carvone, limonene ve 1.8-cineole olarak tespit
edilmiştir. En yüksek menthol oranı (% 44.86) Humıca Power uygulamasından, en yüksek
carvone oranı (% 59,90) ise 20 kg/da azot dozundan elde edilmiştir.
Sonuç olarak, çalışmadan elde edilen bulgular dikkate alındığında, nane tarımının
bölgede başarıyla yapılabileceği, Mentha x piperita’da en uygun azot dozunun 20 kg/da,
Mentha spicata’da ise 15 kg/da olduğu belirlenmiştir. Çünkü Mentha spicata’da kuru
yaprak ve uçucu yağ verimi (yaprak) dikkate alındığında, bu dozdan (15 kg/da) sonraki
artan azot dozları istatistiki olarak önemli düzeyde artışlara neden olmamıştır. Organik
gübre uygulamaları bakımından ise Mentha x piperita’da Lifebac-Np uygulamasından
daha iyi sonuçlar alındığı, Mentha spicata’da ise organik gübre uygulamalarının
istatistiksel olarak farklılığa neden olmadığı tespit edilmiştir
The aim of research was to determine the effect of different organic fertilizer
(Lifebac-Np, Bactoguard and Humica Power) and nitrogen doses (0, 5, 10, 15 and 20
kg/da) on agricultural and quality characteristics of Mentha x piperita and Mentha spicata
species. The study was conducted in a split plots design in randomized blocks with three
replications in the farmer field in the city of Uşak in 2017-2019. In the study, plant height,
number of stem per unit area, fresh herbage yield, dry herbage yield, fresh leaf content,
fresh leaf yield, dry leaf yield, dry matter content dry matter yield, essential oil content,
essential oil yield and essential oil components were examined. In the research, the effect
of different organic fertilizer and nitrogen doses on all parameters examined was found to
be significant. In the research, total yields obtained by the combination two harvests
(average of 2018 and 2019) ranged from 1312.75-4467.67 kg/da in fresh herbage, 403.70-
1303.92 kg/da in dry herbage, 230.01-555.80 kg/da in dry leaf and 4.77-11.91 l/da in
essential oil (leaf). Essential oil contents (leaf) were determined between 1,79-2,64%. The
highest total yields and the highest essential oil contents (leaf) in both mint species were
obtained from a nitrogen dose of 20 kg/da. The main components of essential oil were
identified as menthol, menthon and 1.8-cineole in Mentha x piperita, and carvone,
limonene and 1.8-cineole in Mentha spicata. The highest menthole content (44.86%) was
obtained from Humica Power application, while the highest carvone content (59.90%) was
obtained from 20 kg/da nitrogen dose. As a result, considering the findings obtained from
the study, it was determined that mint cultivation could be done successfully in the region
and the most suitable nitrogen dose was 20 kg/da and 15 kg/da in Mentha x piperita and
Mentha spicata, respectively. Because, considering the yield of dry leaf and essential oil
(leaf) in Mentha spicata, the increased nitrogen doses after this dose (15 kg/da) did not
cause statistically significant increases. In terms of organic fertilizer applications, it was
determined that better results were obtained from Lifebac-Np application in Mentha x
piperita and organic fertilizer applications did not cause statistical difference in Mentha
spicata
