‘Klasik Medya’ olarak bilinen
televizyon ve ‘Yeni Medya’ olarak bilinen bilgisayar, tablet ve akıllı telefon
çocukların yaşamında çok erken yaşlardan itibaren yer almaktadır. Ekran
maruziyetinin okul öncesi yaşlarda çocukların sağlığına etkileri halen
incelenmektedir. Çalışmamızda beş yaş altı çocukların ekran önü, arka ekran önü
zamanının belirlenmesi, ailelerin bu konudaki bilgi durumu, ailelerinin
sosyodemografik özellikleri ile ekran zamanı arasındaki ilişki, çocukların vücut kitle
indeksleri ile ekran zamanı arasındaki ilişki, çocukların uyku süreleri ve görme kusuru
durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma verileri, 1-60 ay arası 334’ü
(%45,7) kız ve 397’si (%54,3) erkek olan 731 çocuğun ailelerine yapılan; birinci
bölümü sosyodemografik özelliklerini, ikinci bölümü çocukların ekran önü
zamanlarını değerlendiren sorulardan oluşan anket çalışması ile toplanmıştır. Tüm
grupların yaş ortalaması 33,55±16,37 (min-mak: 2-59) aydır. Çocukların televizyon
izleme süreleri incelendiğinde; 284 çocuk (%38,9) 30 dakika-1 saat izlediği, 216
çocuğun (%29,6) 1-2 saat, 91 çocuğun (%12,4) 3-4 saat, 39 çocuğun (%5,3) 5 saatten
fazla televizyon izlediği görülmüştür. 101 çocuk (%13,8) ise televizyon
izlememektedir. Lise mezunu annelerin, ilkokul ve ortaokul mezunu annelere göre hiç
televizyon izletmeme oranı daha fazla bulunmuştur (p<0,05). Kardeşi olan çocukların
televizyon izleme ve bilgisayar oynama sürelerinin arttığı saptanmıştır (p<0,05).
Üniversite mezunu ebeveynlerin çocuklarının bilgisayar/tablet kullanımlarını kontrol
etme oranı daha fazla saptanmıştır (p<0,05). Ailelerin %65,8’inin ekran önü zamanı
kavramını, %88,4’inin arka ekran önü zamanını bilmediği saptanmıştır. Sağlıklı çocuk
izlemlerinin yapıldığı aile hekimliği ve çocuk sağlığı ve hastalıkları polikliniklerinde
ebeveynlere sağaltım ve bakım önerileri arasında akılcı medya kullanımının da yer
alması ve bu konuda ailelere bilgilendirme yapılması dijital çağda büyüyen yeni nesil
için koruyucu sağlık hizmetleri arasında kabul edilmeli ve vizitlerde bu konudaki
önerilere vakit ayırılmalıdır
Television which is known as ‘Traditional Media’
and computers, tablets and smartphones which are known as ‘New Media’ has a place
in children’s lives from the early ages. Effects of screen exposure on the health of
preschool children are still being researched. In this study, it was our aim to research
foreground and background screen time of children under five years of age, families’
awareness of this situation, the effect of sociodemographic status of the family on
children’s screen times, the relationship between body mass index, sleep duration,
visual acuity and screen time. Study data was collected via a questionnaire filled out
by families of 731 children 1-60 months of age consisting of 334 (45,7 %) females and
397 (54,3%) males. Mean age was 33,55±16,37 (min-max: 2-59) months.
Sociodemographic information was asked in the first section of the questionnaire and
the second section consisted of questions evaluating screen time. 284 children (38,9%)
watched 30 minutes to 1 hour of television while 216 (29,6%) watched 1-2 hours, 91
(12,4%) watched 3-4 hours and 39 (13,8%) watched more than five hours. 101 (13,8%)
did not watch any television. Prohibiton of TV watching was significantly higher in
mothers with high school education compared to mothers who only had primary school
or middle school education (p<0,05). Children with siblings were found to have longer
TV and computer screen times (p<0,05). Patients with university education were found
to control their child’s computer or tablet use more that parents with lesser education
(p<0,05). 65,8% of parents did not know of the concept of screen time while 88,4% of
parents did not know of the concept of backgroung screen time. In the primary care or
pediatrics out patient clinics where healthy children are followed-up, clever media
consumption should also be taught beside treatment and care information. In this
digital age, preventive medicine should include these media consumption
recommendations
