Amaç: Araştırmada, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri
Meslek Yüksekokulu öğrencilerinde, etik pozisyon ile aleksitimi düzeyi
arasındaki ilişkinin demografik değişkenlerle birlikte değerlendirilmesi
amaçlanmıştır.
Kapsam: Etik karar verirken bireysel farklılıklar etkilidir. “Etik
Pozisyonlar Teorisi’’ gerçekleştirdiği sınıflandırma ile bireysel farklılıkları
ortaya koyabilmektedir. Bireysel farklılıklar farklı duygusal durumların
oluşmasına neden olmakta ve etik karar verme sürecini etkilemektedir.
Aleksitimide ise duygular etkin bir şekilde kullanılamamaktadır. Etik karar
verme sürecini etkileyen etik pozisyonlarla aleksitiminin ilişkisinin
araştırıldığı çalışmada, 2017–2018 eğitim–öğretim yılı bahar döneminde
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’nda,
7 ayrı programda eğitim gören, 475 öğrenciye ulaşılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte, nicel araştırma yaklaşımı kullanılan
çalışmada katılımcılardan; demografik soru formu ayrıca 5’li likert tipi “Etik
Pozisyon Ölçeği–EPÖ” ve “Toronto Aleksitimi Ölçeği–TAÖ” kullanılarak
veriler elde edilmiştir. Verilerin analizi için Kolmogorov–Smirnov ve Shapiro–
Wilk testleri ile normallik analizi yapılmıştır. Daha sonra güvenirlik testi, t–
testi, One–Way ANOVA Testi, LSD çoklu karşılaştırma testi ve Pearson
Korelasyon ve Regresyon Analiz testi kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların 134’ü erkek ve 341’i kadın’dır. Katılımcıların
Etik Pozisyon Ölçeği’nden almış oldukları toplam puan ortalaması 3,70±0,54;
İdealizm alt boyundan 4,03±0,68; Rölativizm alt boyutunda 3,37±0,65 olarak
gerçekleşmiştir. Toronto Aleksitimi Ölçeği’nden alınan toplam puan
iv
ortalaması 2,49±0,50; Duyguları Tanımada Güçlük alt boyutunda 2,28±0,83;
Duyguları Söze Dökmede Güçlük alt boyutunda 2,55±0,74; Dışa Dönük
Düşünme alt boyutunda ise 2,64±0,44 olarak gerçekleşmiştir.
Etik Pozisyon Ölçeği, Aleksitimi Ölçeği ve alt boyutları arasından yapılan
korelasyon analizine göre İdealizm ile Dışa Dönük Düşünme alt boyutu
arasında ileri düzeyde negatif yönlü (p<0,000<0,001/r=-0,254), Rölativizm ile
Duyguları Tanımada Güçlük alt boyutunda ileri düzeyde pozitif yönlü anlamlı
(p<0,000<0,001/r=0,178) ilişki bulunmaktadır. Ayrıca rölativizm ile Duyguları
Söze Dökmede Güçlük alt boyutunda de çok önemli düzeyde pozitif yönlü
anlamlı (p<0,006<0,01/r=0,127) ilişki bulunmaktadır. Regresyon analizine
göre ise; idealizm ile Duyguları Söze Dökmede Güçlük alt boyutu arasında
anlamlı (p=0,24<0,05), Dışa Dönük Düşünme alt boyutu arasında ileri düzeyde
anlamlı (p=0,000<0,05) bulunmuştur. Rölativizm ile Dışa Dönük Düşünme alt
boyutu arasında ileri düzeyde anlamlılık (p=0,24<0,000) bulunmuştur.
Sonuç: Etik karar vermede duyguların önemi ve etik düşünce sistemleri
olan etik pozisyonların da etkili olduğu görülmektedir. Öğrencilerin idealist
yaklaşımı, rölativist yaklaşımdan daha çok benimsedikleri; duyguları
tanımada güçlük yaşama düzeyleri arttıkça rölativist yaklaşımı
benimsedikleri belirlenmiştir. Bu sonuç aleksitiminin etik pozisyona etkisini
ortaya koyan sonuçlardan biridir. Aleksitimi düzeyi arttıkça rölativizm
oranının da arttığı ve anlamlı düzeyde farklılık oluşturduğu görülmüştür.
Ayrıca duyguları tanımada ve duyguları ifade etmekte güçlük arttıkça
bireylerin daha rölativist kararlar verdikleri görülmektedir
Objective: In the study, it was aimed to evaluate the relationship
between ethical position and the level of alexithymia together with
demographic variables in students of Eskişehir Osmangazi University
Vocational School of Health Services.
Scope: Individual differences are effective when making ethical
decisions. The 'Ethics Position Theory' can reveal individual differences with
its relevant classification. Individual differences cause different emotional
states to occur and affect the ethical decision making process. Alexithymia is a
condition that prevents the effective use of emotions. In the study in which the
relationship between ethical positions and alexithymia affecting the ethical
decision making process was investigated, 475 students were trained in 7
different programs at Eskişehir Osmangazi University Vocational School of
Health Services in the Spring semester of 2017–2018 academic year.
Method: In this descriptive, quantitative research approach used in the
study, data were obtained using demographic questionnaire form, the 5–point
Likert type "Ethics Position Questionnaire–EPQ" and "Toronto Alexithymia
Scale–TAS". Normality analysis of data was performed with Kolmogorov–
Smirnov and Shapiro–Wilk tests. Then reliability test, t–test, One–Way
ANOVA Test, LSD multiple comparison test and Pearson Correlation and
Regression Analysis test were used.
Results. Hundred and thirty–four participants were male and 341 were
female. The mean total scores of the participants on the Ethics Position
Questionnaire (3.70±0.54); and subdimensions of Idealism (4.03±0.68), and
Relativism (3.37±0.65) were as indicated. The mean total scores obtained from
the Toronto Alexithymia Scale (2.49±0.50); and subscales of Difficulty in
vi
Identifying Feelings (2.28±0.83), Difficulty Describing Feelings (2.55±0.74) and
Externally–Oriented Thinking (2.64±0.44) were as indicated.
According to the correlation analysis conducted between the Ethics
Position Questionnaire, Toronto Alexithymia Scale and its subdimensions, a
strongly negative significant correlation was found between Idealism and
Externally–Oriented Thinking subdimensions (p<0,000<0.001/r=-0,254), and
an extremely significant positive correlation between subdimensions of
Relativism, and Difficulty in Identifying Feelings (p<0.000<0.001/r=0.178). In
addition, an extremely significant positive correlation existed between
subdimensions of Relativism and Difficulty in Describing Feelings
(p<0.006<0.01/r=0.127)
According to the regression analysis; a significant (p=0.24<0.05)
correlation was found between subdimension of Idealism and Difficulty in
Describing Feelings, while an extremely significant correlation was observed
between subdimensions of Idealism, and Externally–Oriented Thinking.
Besides, an extremely significant correlation was detected between
subdimensions of Relativism, and (p=0.000<0.05) Externally–Oriented
Thinking.
Conclusion: It is seen that the importance of feelings and ethical
positions which are ethical thinking systems are also effective in making
ethical decisions. It has been determined that students adopted idealist
approach rather than the relativist approach. But they adopted a relativist
approach as their level of difficulty in recognizing their feelings increased. This
conclusion is one of the results demonstrating the effect of alexithymia on
ethical position. It has been observed that as the alexithymia level increases,
the rate of relativism increases and creates a difference at a significant level.
In addition, as the difficulty in recognizing and expressing feeling increases,
individuals appear to make more relativistic decisions
