Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Birincisi,
Diyabet Bilgi Anketi-24’ün Türkçe’ye uyarlanarak geçerlik ve güvenirliğinin
incelenmesi, ikincisi ise tip 2 diyabetli hastalarda sağlık okuryazarlığı, diyabet bilgi
düzeyi ile diyabet öz yönetiminin glisemik kontrole olan etkisinin
değerlendirilmesidir. Çalışma, Temmuz 2018-Haziran 2019 tarihleri arasında
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi
Endokrinoloji Bilim Dalı Polikliniği’ne başvuran, 18 yaş üzeri 352 tip 2 diyabetli hasta
ile yürütülen metodolojik ve kesitsel tipte bir araştırmadır. Çalışmamızın ilk
aşamasında “Diyabet Bilgi Anketi-24” Türkçe’ye uyarlanmış olup, madde analizi,
açımlayıcı faktör analizi, test-retest ve Cronbach alfa güvenirlik katsayısının
belirlenmesi yöntemleri ile geçerlilik-güvernirliği test edildi. Çalışmamızın ikinci
aşaması, dahil edilme kriterlerine uyan, katılmayı kabul eden 352 hasta üzerinde
gerçekleştirildi. Bu çalışmada Diyabet Bilgi Anketi-24’ün Cronbach alfa katsayısı
0,813 olarak saptandı. Çalışmada, Diyabet Bilgi Anketi-24’de yer alan maddelerin
madde toplam puan korelasyonları 0.22 ile 0.51 ve faktör yükleri 0.28 ile 0.60 arasında
değişmekteydi. Çalışmaya dahil edilen 352 tip 2 diyabet hastasının iki yüz on
dokuzunda (%62.2) kötü glisemik kontrol (HbA1c>7) seviyesi vardı. Çalışmada
cinsiyet, glukometre varlığı, tedavi şekli kötü glisemik kontrol durumu için risk
faktörleri olarak saptandı. Oral antidiyabetik kullananlar ile karşılaştırıldığında, sadece
insülin tedavisi kullananlarda 4.8 kat ve insülin ile oral antidiyabetik
kombinasyonlarını kullanlarda 9.9 kat kötü glisemik kontrol riskinin yüksek olduğu
bulundu. Diyabet öz yönetiminin, diyabetli hastalarda glisemik kontrol ile ilişkili
olduğu saptandı. Çalışmamızda diyabet bilgi düzeyi ve sağlık okuryazarlığı ile
glisemik kontrol arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sonuç olarak, bu
çalışmada Tip 2 diyabetli hastaların yarısından fazlasının glisemik kontrol için hedef
HbA1c değerine ulaşamadığı bulundu
This study has two purposes.
Firstly, to adapt the Diabetes Knowledge Questionnaire-24 to Turkish and evaluate
validity and reliability of it, the second is to assess the impact of health literacy,
diabetes knowledge and diabetes self-management on glycemic control in patients
with type 2 diabetes. The study is a methodological and cross-sectional study
conducted with 352 patients with type 2 diabetes over 18 years old who applied to the
Endocrinology Clinic at the Practice and Research Hospital of the Eskişehir
Osmangazi University Faculty of Medicine between July 2018-June 2019. In the first
stage of our study, the Diabetes Knowledge Questionnaire-24 ”was adapted to Turkish
and its validity-reliability was tested with item analysis, exploratory factor analysis,
test-retest and Cronbach alpha reliability coefficient. The second stage of our study
was performed on 352 patients who met the inclusion criteria and agreed to participate.
In this study, the Cronbach alpha coefficient of the Diabetes Knowledge
Questionnaire-24 was found to be 0.813. In our study, item total score correlations of
the items in the Diabetes Information Questionnaire-24 ranged from 0.22 to 0.51 and
factor loadings ranged from 0.28 to 0.60. Two hundred nineteen (62.2%) of the 352
type 2 diabetic patients included in the study had a poor level of glycemic control.
Gender, type of treatment, having glucometer were found as independent risk factors
of poor glycemic control. Compared with oral antidiabetic users, the risk of poor
glycemic control was found to be 4.8 times higher in patients receiving insulin therapy
alone and 9.9 times higher in patients using insulin and oral antidiabetic combinations.
Diabetes self-management was found to be associated with glycemic control in
patients with diabetes. Diabetes self-management was found to be associated with
glycemic control in patients with diabetes. In our study there was no significant
association of glycemic control was found with level of diabetes knowledge and health
literacy. As a result, in this study, more than half of the patients with type 2 diabetes
were found to have failed to achieve the HbA1c target for glycemic control
