Çocukluk çağı kanserlerinde sağ kalım oranının artmasıyla
kemoterapiye sekonder gelişen yan etkiler önem kazanmıştır. Kemoterapide sık
kullanılan antrasiklinlerin en önemli yan etkisi kardiyotoksisitedir. Çalışmamızda
kemoterapi almış hastalarda konvansiyonel ve doku Doppler ekokardiyografi (DDE)
yöntemleri kullanılarak, antrasiklinlerin geç dönem kronik kardiyotoksisitesinin
araştırılması planlandı. Antrasiklin kullanılan 50 hasta (23 erkek, 27 kız, ortalama yaş
11.6±3.9 yıl) ve kontrol grubu olarak 40 sağlıklı çocuk (17 erkek, 23 kız, ortalama
11.6 ± 3.6 yıl) çalışmaya alındı. Cinsiyet, yaş, kilo, boy ve vücut kitle indeksi açısından
gruplar arasında fark yoktu (p > 0.05). Hastalar aldığı antrasiklin dozuna göre 3 gruba
ayrıldı (Grup I’de 100-200 mg/m2
, grup II’de 201-299 mg/m2
, grup III’te ≥300
mg/m2
). 2 boyutlu, M mode ekokardiyografi (EKO) ve doku Doppler ekokardiyografi
ile sistolik ve diyastolik kardiyak fonksiyon değerlendirmesi yapılan grupların
sonuçları karşılaştırıldı. Konvansiyonel EKO sonuçları hasta-kontrol grubu ve
subgruplar arasında benzer bulundu (p>0.05). Septal mitral anulustan ölçülen doku
Doppler ekokardiyografi sonuçlarında; hasta grubunda kontrol grubuna göre
izovolümik gevşeme zamanı daha uzun (55.82±12.05’e karşı 50.15±7.85, p:0.037),
miyokard performans indeksi (MPI) (0.38±0.05’e karşı 0.35±0.03, p:0.007) anlamlı
olarak daha yüksek tespit edildi. Subgruplar ve kontrol grubu karşılaştırıldığında grup
III’ün (>300 mg/m2
) septal MPI değeri kontrol grubuna göre anlamlı yüksek
(p=0.048), grup I ve II’nin MPI değerleri kontrol grubuyla benzer görüldü. Sonuç
olarak; 300 mg/m2
üzerindeki antrasiklin dozunun kardiyotoksisite gelişiminde bir risk
faktörü olduğu, konvansiyonel EKO bulguları normal görülmüşken, DDE’nin kronik
antrasiklin kardiyotoksisitesini göstermede duyarlı bir yöntem olduğu saptandı
Improvement in
long-term survival in patients with cancer has led to the need for monitorization of
chemotherapy-related morbidity and mortality. Anthracycline is one of the most
commonly used chemotherapy drugs with solid and hematologic tumors and
cardiotoxicity is the most serious side effect of anthracycline. The aim of this study
was to evaluate the chronic anthracycline cardiotoxicity using conventional and tissue
Doppler echocardiography (TDI) methods. We enrolled 50 patients (23 males, 27
females, mean age 11.6±3.9 years) who received anthracycline, and 40 healthy control
subjects (17 males, 23 females, mean age 11.6±3.6 years). Gender, age, weight, height
and body mass index showed no istatistical difference between the groups (p>0.05).
The cumulative doses of anthracyclines were 100-200 mg/m2
in group I, 201-299
mg/m2
in group II, and ≥300 mg/m2
in group III. The results of two-dimensional, M
mode echocardiography and tissue Doppler echocardiography were compared.
Conventional echocardiography results were similar between patient-control group
and subgroups (p>0.05). Tissue Doppler echocardiography measured from septal
mitral annulus; isovolumic relaxation time was significantly longer (55.82±12.05 vs
50.15±7.85, p=0.037) and myocardial performance index (MPI) was significantly
higher (0.38±0.05 vs. 0.35±0.03, p=0.007) in the patient group than the control group.
When subgroups and control groups were compared, septal MPI value of group III
(>300 mg/m2
) was significantly higher than the control group (p=0.048), and MPI
values of groups I and II were similar with the control group. As a result; anthracycline
dose above 300 mg/m2 was a risk factor for the development of cardiotoxicity, and
TDI was a sensitive method to detect late anthracycline cardiotoxicity in the early
period
