Her geçen gün artan teknolojik gelişmelerle birlikte ürünlerden beklenen kalite ve
güvenirlilik büyük önem kazanmaktadır. Kalite ve güvenirliliğin sağlanması açısından
tahribatsız muayene, ürünlerin kalite değerlendirmesinde kullanılan en önemli araç haline
gelmiştir. Tahribatsız muayene, malzeme yüzeyinde veya içinde meydana gelen kusurları
malzemeye zarar vermeden tespit edebilen önemli bir kalite kontrol aracıdır. Muayene
işlemini gerçekleştiren kalite kontrol personeli bir dizi standart prosedürlere veya kendi
tecrübesine göre incelediği ürünün kabulüne veya reddine karar vermektedir. Bu noktada
kararın doğru verilmesi çok önemlidir. Yanlış kararlar vermenin önüne geçebilmek ancak
personellere verilecek uygun bir eğitimle mümkün olabilmektedir. Bu tez çalışmasında göz
takip sistemi teknolojisi kullanılarak tecrübeli ve tecrübesiz kişilerin öznelliğe sahip bir
yöntem olan gözle muayene sırasında izledikleri stratejiye dair objektif ve nicel bir veri elde
ederek, göz takip cihazının eğitim sırasında kullanılabilirliğini ortaya koymak
amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında yirmi beş sağlıklı katılımcının ilk olarak öğrenme stilini
belirleyebilmek amacıyla her bir katılımcıya öğrenme stilleri anketi uygulanmıştır. Daha
sonrasında Tobii- Pro Glasses-2 göz takip cihazı yardımıyla kusur zorluk dereceleri farklı
olan üç farklı döküm parçayı incelemişlerdir. Katılımcılar tahribatsız muayene ve yöntemleri
hakkında eğitim aldıktan sonra üç adet döküm parçayı göz takip cihazı kullanarak tekrar
kontrol etmişlerdir. Eğitimden önce ve sonra kontrol işlemi sırasında katılımcıların bilişsel
olarak ne kadar zorlandıklarını tespit etmek amacıyla her bir katılımcı deney sonrasında
NASA-TLX anketi doldurmuştur. Çalışmada öğrenme stilleri anketi verileri, eğitim öncesi
ve sonrasında göz takip cihazından elde edilen ortalama odaklanma sayısı, ortalama
odaklanma süresi ve kusurlu alanlara odaklanma sayısı verileri, göz takip cihazı tarafından
kaydedilen katılımcıların kontrol sırasında yaptıkları sesli yorumları ve NASA-TLX anketi
verileri toplanmıştır. Toplanan veriler çeşitli istatiksel yöntemlerle analiz edilerek göz takip
cihazının gözle muayene eğitiminde kullanılabileceği yapılan deneylerle gösterilmiştir
The quality and reliability expected from the products become more important with
technological developments increasing day by day when compared previous times. Nondestructive testing has become the most important tool which used in quality assessment of
products in order to ensure quality and reliability. Non-dectructive testing is an important
quality control tool that can detect defects that occur on the surface or inside the material
without any physical damage to the examined material. The quality control staff who
perform the inspection process decides the acceptance or rejection of the products according
to set of standard procedures or their own experience. At this point, it is very crucial to make
a decision correctly. It is just possible to avoid making wrong decisions with an appropriate
training for staffs. To main purpose of this thesis is to demonstrate the usability of the eye
tracking device during personnel training by obtaining the objective and quantitative data
about the strategy followed by experienced and novice staff during visual inspection by using
eye tracking system technology. 25 participants involved to the this study. Within the scope
of the study, a learning styles questionnaire was applied to each participant in order to
determine the learning style at first. Afterwards, participants examined the three different
casting material which has different difficulty levels defect by using the Tobii-Pro Glasses -
2 eye tracking device. After traning about non-destructive testing and methods, the
participants examined casting materials by using an eye tracker again. Each participant filled
out NASA-TLX questionnaire before and after training the each experiment completed to
measuring each participants of mental workload during the control process. In this study,
before and after training number of fixation, fixation duration, number of fixation on area of
interest were obtained by using eye tracker. In addition, learning styles questionnaire data,
voice comments of the particapants recorded by the eye tracker during examinig and NASATLX questionnaire data were collected. It has been illustrate by experiments that the eye
tracker can be used in personnel training at visual inspection by analyzing collected data
with various statistical methods
