Bu araştırmakronik böbrek yetmezliği (KBY) hastalarında
hemodiyaliz (HD) esnasında gelişen kas kramplarına lokal soğuk uygulamanın
etkisini değerlendirmek amacıyla yapıldı.
Kapsam: Araştırma 1 Mart 2018-30 Aralık 2018 tarihleri arasında
Eskişehir Anadolu Diyaliz Merkezinde örneklem seçim ölçütlerine uyan 37
uygulama, 37 kontrol grubu olmak üzere 74 KBY hastası ile gerçekleştirildi.
Yöntem: Ön test-son test kontrollü deneysel araştırmanın verileri Birey
Tanıtım Formu, Visual Analog Skala (VAS), Uygulama Değerlendirme Formu,
buz aküsü ve ısı ölçer kullanılarak toplandı. Elde edilen sürekli veriler ortalama
ve standart sapma, kategorik veriler ise yüzde (%) olarak verildi. Elde edilen
veriler Kolmogorov Smirnov testi, Mann-Whitney U testi, Bağımsız Örneklem T testi, One-Way ANOVA testi, Paired Samples T-testi, İki Yönlü Varyans Analizi,
Ki kare testi, Pearson Korelasyon Analizi testi ile analiz edildi.
Bulgular: Araştırmada hastaların yaş ortalaması 64,74±1,14yıl olup,
%44,6’sı kadın, %55,4’ü erkektir. Hastalara 4,09±0,43 yıldır HD uygulanırken,
hastaların tamamının 3gün/hafta HD yapılmaktadır. HD esnasında kas
kramplarının çoğunlukla alt ekstremitelerde geliştiği belirlendi (uygulama
grubu=%86,5; kontrol grubu=%97,3). Her iki grup hastada kas krampına yönelik
hekim tarafından verilen tedaviler arasında fark bulunmamakla (p˃0,005)
birlikte karnitin uygulaması, ultrafiltrasyonu durdurma veya azaltma, salin sıvı
replasmanı uygulandı. Araştırmada hastaların grup içi kas krampı şiddeti
değerlendirildiğinde; birinci değerlendirmeye göre ikinci değerlendirmede her iki
grubun kas krampı şiddeti ortalama puanının düştüğü belirlendi (p˂0,0001). Kas
krampı şiddetinin gruplar arası karşılaştırılmasında her iki değerlendirmede de
kontrol grubunun uygulama grubuna göre kas krampı şiddeti ortalama puanının
daha düşük olmasına karşın (p=0.019), tekrarlı ölçümde gruplar arasında kramp
şiddeti ortalama puanında fark olmadığı belirlendi (p=0.548). Kas krampı
iv
uygulama grubunda 9,49±0,86dk, kontrol grubunda 7,51±0,69dk sürdü (p=0,078).
Kas kramp şiddeti ile kas kramp süresi arasında pozitif yönde güçlü ilişki
saptandı (r=0,688; p=0,0001).
Sonuç: Araştırmamızda kas kramp şiddeti arttıkça kramp süresinin
uzadığı, lokal soğuk uygulamanın kas kramp şiddetine ve kramp süresine
istatistiksel anlamlı düzeyde etkisinin olmadığı belirlendi
This study was performed to evaluate the effect of local cold
application on muscle cramps during hemodialysis (HD) in patients with chronic
renal failure (CRF).
Comprehensive: The study was conducted on March 1, 2018 - December
30, 2018 with 74 CRF patients, 37 of whom were in the application group and 37
of them were in the control group.
Method: The data of the experimental study controlled by pre-test and
post-test were collected by using Individual Identification Form, Visual Analog
Scale, Application Evaluation Form, ice battery and heat meter. Continuous data
were obtained as mean and standard deviation, and categorical data as percent
(%). The obtained data (Kolmogorov Smirnov test, Mann-Whitney U test,
Independent Sample T-test, One-Way ANOVA test, Paired Samples T-test, Two
Way Analysis of Variance, Chi square test, Pearson Correlation Analysis test)
were analyzed.
Findings:The average age of the patients in the study is 64.74 ± 1.14
years, 44.6% of them are women and 55.4% of them are men. While HD has been
applied to patients for 4.09 ± 0.43 years, HD is applied to all patients 3 days /
week. During HD, it was determined that muscle cramps mostly developed in the
lower extremities (application group = 86.5%; control group = 97.3%). Although
there was no difference between the treatments given by the physician for muscle
cramping in both groups (p˃0.005), carnitine administration, stopping or
reducing ultrafiltration, saline fluid replacement was performed. When the
intramuscular muscle cramp severity was evaluated in the study; According to
the first evaluation, in the second evaluation, the muscle cramp severity average
score of both groups decreased (p˂0.0001). In the comparison of muscle cramp
intensity between groups, although the mean score of muscle cramp intensity
was lower in both evaluations compared to the control group (p = 0.019), there
vi
was no difference in the mean score of cramp intensity in the repeated
measurement (p = 0.548). Muscle cramp was 9.49 ± 0.86min in the application
group and 7.51 ± 0.69min in the control group (p = 0.078). A strong positive
correlation was found between muscle cramp severity and muscle cramp duration
(r = 0.688; p = 0.0001).
Conclusion: In our study, it was found that the duration of cramping
increased as the severity of muscle cramps increased and that local cold
application had no statistically significant effect on muscle cramp severity and
cramp duration
