Elmalılı M. Hamdi Yazır’da yaratılış teorisi

Abstract

Elmalılı M. Hamdi Yazır’ın yaratılış ile ilgili düşüncesini “Hak Dini Kur’an Dili” adlı tefsiri bağlamında incelediğimizde yoktan yaratma teorisine dayandığını görmekteyiz. Kadiri mutlak Yüce Allah’ın, âlemi ve içindeki tüm varlıkları yoktan yarattığını, sonrasında ise Arş’a istiva ederek kanunlarını yerleştirdiğini ve âlemin bu devamlılık ve aşamalılık içerisinde süregeldiğini söylemektedir. Âlem üzerindeki nedenselliği kabul eden Elmalılı, bu nedenselliğin yine Allah’ın takdiri ile gerçekleştiğini vurgular. Yer ve göklerin yaratılması, bitişik olup ayrılması, önce yerin sonra göklerin yaratılması, göklerin katları gibi konularda gelenekle bilimi bir arada kullanan Elmalılı, âlemin yaratılış sürecinde tedriç kanununa dikkat çeker. Canlıların yaratılışı hakkında da tekâmülcü yaratılış kanununu benimser. Türler arası geçişi ve ortak bir atayı benimseyen evrim teorisini reddederek, her türün kendi tohumundan evrimleşmesini kabul eder. Istıfa kanunu dediği yasa ile insanın sürekli bir seçim ve ayıklama ile en kâmil haline gelene kadar geliştiğini ve en son nokta olarak idrak verdiği ve ruhundan üflediği Âdem’i yarattığını belirtir. Tüm insanlığın Âdem ve eşinden devam ettiğini, onların da yarattığı bu evrenin ikame edilmesi için halife olarak seçildiğini belirtir. Açıkladığı konuları kendinden önceki müfessir görüşleri, Yunan felsefesi, İslam felsefesi ve bilimin verileri ile mezcederek oldukça eklektik ve orijinal yönleriyle okuyucusuna sunmaktadır

When we examine Elmalılı M. Hamdi Yazır’s toughts about creation in the context of his tafsir called “Hak Dini Kur’an Dili” we see that it is based on the theory of creation from nothing . He says that Almighty Allah created the world and all the beings in it from nothing, then created placed his laws after rising above heavens and that the world continues in this graduality and continuity. Accepting the causality on the world, Elmalılı emphasizes that this causality is realized again by the will of Allah. Using tradition and science together in subjects such as the creation of the earth and the sky, their adjacent and separations, the creation of first of the earth, then the layers and sky, Elmalılı draws attention to the gradual law in the creation process of the world. He adopts evolutionist law of creation regarding the creation of living things. He rejects the theory of evolution, which accepts the common ancestor and transition between species, but instead admits that each species evolved from its own seed. He states that with the law, which he calls the selection law, the human develops until he becomes the most perfect with a continuous selection and selection, and that he creates Adam, whom he decided as the last point and breathed his soul into him. He states that all humanity continues from Adam and his wife and he was chosen as the caliph to inhabit this created universe. He presents the subjects he has explained to his readers in a highly eclectic and original way, intermingling with the data of Greek philosophy, Islamic philosophy and science, his previous interpretative views