1980 sonrası dünya ekonomisinde neo-liberalizmin egemen hale gelmesi ile
ekonomiler giderek küreselleşmiş ve finansal piyasalar öne çıkmaya başlamıştır. 20.
yüzyılın sonlarından itibaren teknolojik gelişmeler sonucu finansal ürünlerin
çeşitliliğinin artması, finansal yatırım ve gelirlerdeki artış, dış ticaret hacminde
görülen genişleme ve uluslararası sermayenin dolaşımının hızlanması, finansallaşma
sürecinin hız kazanmasında etkili olmuştur. Türkiye ekonomisinde de yaşanan
liberalizasyon ile finansallaşma yaşanmıştır.
Bu çalışmada, Türkiye ekonomisinin dışa açılma süreci sonrasında yaşadığı
finansallaşma süreci ve bu sürecin fiyat istikrarı ile ilişkisi ele alınmıştır. Bu amaçla
Türkiye’de finansallaşma göstergeleri ile fiyat endeksi arasındaki ilişki ARDL sınır
testi yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Değişkenler teorik bilgiler ve literatürden hareketle
belirlenmiştir. Analizde 2003-2019 dönemi için; fiyat endeksi, sermaye piyasası
kapitalizasyonu, banka varlıklarında yer alan menkul değerler toplamı, doğrudan
yabancı yatırımlar, portföy yatırımları, krediler ve mevduatlar kullanılmıştır.
Analiz bulgularına göre, uzun dönemde fiyat endeksi ile banka varlıklarında
yer alan menkul değerler toplamı, doğrudan yabancı yatırımlar ve portföy yatırımları
arasında negatif, mevduatlar ve krediler arasında pozitif ve anlamlı ilişki tespit
edilmiştir. Uzun dönemde sermaye piyasası kapitalizasyonunun fiyat endeksi üzerinde
anlamlı etkisinin olmadığı görülmüştür. Ancak kısa dönem analizinde sermaye
piyasası kapitalizasyonu ile fiyat endeksi arasında negatif ve anlamlı ilişkinin varlığı
tespit edilmiştir. Bulgular ışığında, Türkiye ekonomisinde finansallaşmanın fiyat
istikrarını etkilediği ileri sürülebilir
After 1980, economies steadily became global and financial markets came
forward due to neoliberalism on the world economy gained popularity. From the end
of the 20th century, as a result of technological improvement, a variety of financial
products enlarged, financial investment and income increased, external trade
noticeably improved and international capital circulation accelerated, and it had a
positive impact on financialization rapidity. Turkish economy had also experienced
financialization by liberation.
In this study, the financialization process of the Turkish economy, after the
action of opening to the outside of its own economy and its relationship with the price
stability is discussed. For this purpose, the relations between Turkey’s financialization
indicators and price indices were analyzed by the ARDL bounds testing approach.
Variables have been determined based on theoretical information and literature. In the
analysis for the period 2003-2019; price index, capital market capitalization, the sum
of securities in bank assets, foreign direct investments, portfolio investments, loans,
and deposits were used.
According to the analysis findings, a negative relationship was found among
the price index and the sum of securities in bank assets, foreign direct investments and,
portfolio investments, and a positive and significant relationship between deposits and
loans, in the long term. It is observed that capital market capitalization does not have
a noticeable effect on the price index, in the long run. However, in the short-term
analysis, the existence of a negative and remarkable relationship between capital
market capitalization and the price index was determined. In light of the findings, it
could be argued that the financialization in the Turkish economy affects price stability
