Rekabetin hızla arttığı ve buna bağlı olarak maliyetlerin en aza indirgenmeye
çalışıldığı günümüzde, performans ölçüm süreçleri ürün/hizmet kalitesinin artırılması
açısından tüm kurumlar için önem arz etmektedir. Hastaneler açısından performans
ölçümleri, hastanelerin ne kadar başarılı bir şekilde hizmet sunduğu ve bunun
sonucunda kaynaklarını hangi ölçüde doğru kullanarak maliyetlerini nasıl dağıttığı
ile ilgili sonuçlar üretir. Dolayısıyla kaynakların hızla tükendiği günümüzde
hastanelere ayrılan kısıtlı kaynağın, en doğru şekilde ve en az maliyetle nasıl
kullanılacağının belirlenmesi büyük önem taşımaktadır.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin 81 ilinde bulunan hastanelerin
performanslarını etkinlikleri bakımından değerlendirerek, etkinliklerini maliyetlerle
ilişkilendirmektir. Çalışma Etkinlik, Maliyet Etkinlik ve bu iki performans
göstergesine göre farklı modellerin Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Gri İlişkisel
Analiz’inin (GİA) hibrid şekilde kullanılarak yorumlanmasıyla oluşturulmuştur.
Performans değerlendirmesi yapılırken önce hastanelerin etkinliğini ölçmede VZA
kullanılmış, sonra ise VZA sonucu belirlenen etkinlik değerlerini maliyetlerle
ilişkilendirmek amacıyla Maliyet Etkinlik Analizi uygulanmıştır. Çalışmada dört
adet, farklı değişken kombinasyonuna sahip etkinlik analizi modelleri belirlenerek,
her bir model için 81 ilde bulunan hastanelerin iller bazında etkinlik oranları
belirlenmiştir. Maliyet Etkinlik Analizi sonuçlarına göre etkin olmayan hastaneler
için kaynak tahsisi öncelik sıralaması belirlenerek Etkinlik Analizi sonuçları ile
birlikte değerlendirmeler sunulmuştur. Son olarak Gri İlişkisel Analiz kullanılarak
Etkinlik Analizi ve Maliyet Etkinlik Analizi sonuçlarının belirlenmesinde modellere
ait değişkenlerden hangilerinin daha önemli olduğu belirlenerek, her iki analiz için
etkin ve maliyet etkin hastanelerin bulunduğu iller kendi aralarında sıralanmıştır
In today's world where competition is increasing rapidly and costs are tried to
be minimized accordingly, performance measurement processes are important for all
institutions in terms of increasing product / service quality. In terms of hospitals,
performance measurements produce results about how successfully hospitals serve
and how they distribute their costs by using their resources correctly. Therefore, it is
very important to determine how to use the limited resources allocated to hospitals in
the most correct way and with the least cost in today's world where resources are
rapidly depleted.
The aim of this study was to evaluate Turkey's 81 provinces in terms of
performance efficiency of the hospitals, to associate with the costs of the event. The
study was created by interpreting different models using Data Envelopment Analysis
(DEA) and Gray Relational Analysis (GIA) in a hybrid manner according to
Efficiency, Cost Efficiency and these two performance indicators. While performing
performance evaluation, DEA was used to measure the efficiency of hospitals, and
then Cost Efficiency Analysis was applied in order to correlate the efficiency values
determined as a result of DEA with costs. In the study, four efficiency analysis
models with different combinations of variables were determined, and provincial
efficiency rates of hospitals in 81 provinces were determined for each model.
According to the results of Cost Efficiency Analysis, resource allocation priority
order was determined for inefficient hospitals and evaluations were presented
together with the Efficiency Analysis results. Finally, by using Gray Relational
Analysis, it was determined which variables belonging to the models are more
important in determining the results of Efficiency Analysis and Cost Efficiency
Analysis, and the provinces with effective and cost-effective hospitals for both
analyzes were listed among themselves
