“Boşluk” kavramı pek çok bilimin araştırma konusu olmuştur. Fizik, felsefe,
sosyoloji, matematik, hukuk ve mimari gibi bilim dalları, boşluğu kendi bakış
açılarıyla incelemiş ve tanımlamıştır. Boşlukla ilgili ortaya atılan görüşler zaman
içinde değişiklik göstermiştir. İlk araştırmalara göre boşluk diye bir kavram yoktur
ancak ilerleyen dönemlerde boşluğun varlığı ve çok önemli işlevlere sahip olduğu
pek çok araştırmada vurgulanmıştır.
Boşluk kavramı kimi dil araştırmacılarının ilgisini çekmiş ve boşluk dilsel
açıdan incelenmiştir. Bu bağlamda dilde boşluk oluşturan durumlar, dildeki boşluğun
tanımı ve bu boşlukların doldurulması araştırılmıştır. Dil araştırmacıları arasında
yaygın bir araştırma konusu olmasa da özellikle yabancı araştırmacılar dilsel
boşluklar üzerine görüşler ortaya atmıştır. Dilsel boşluk; bir dilde bulunması
beklenen dilsel ögenin bulunmamasından doğan boşluktur. Bu genel bir tanımdır ve
çalışmada dilin bütün düzeylerinde görülen boşluklar için kullanılan üst başlıktır.
İki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde konuyla ilgili
çalışmalardan faydalanılarak farklı bilim dalları açısından boşluk kavramı, dilsel
boşluk kavramı, dilsel boşluk türleri ve dilsel boşluk telafi yolları hakkında bilgi
verilmiştir. İkinci bölümde ise akrabalık adları, evcil hayvan adları ve renk adları
alanlarında boşluk tespit ölçütleri dikkate alınarak tarama yapılmış ve Türkiye
Türkçesindeki dilsel boşluklarla ilgili durum tespiti yapılmıştır.
Çalışmanın sonunda üç sözlüksel alan üzerinden Türkiye Türkçesindeki dilsel
boşluk örnekleri ve bu boşlukların telafi yolları ortaya konmuştur.
The concept “gap” is the research subject of many sciences. Some fields like
physics, phylosophy, sociology, math, law and architecture have studied about gap
and they have described it with their own perspective. The opinions about gap have
changed in time. According to first studies there is no gap concept but existence of
gap and his important functions have been emphasized in many studies later on.
Gap concept has taken attention of some language researchers and has been
studied with linguistic perspective. In this context the situations create gaps in
language, description of linguistic gap and filling linguistic gaps have been
researched. Especially foreign researchers have suggested some opinions about
linguistic gaps though it’s not a common research subject between language
researchers. Linguistic gap is the gap coming to existence from absence of a
linguistic item that is expected to exist in a language. This is a general description
and a main heading used in this study for gaps in all status of language.
At the first chapter of the study that consists of two chapters some
information has given about gap in terms of different sciences, the concept linguistic
gap, kinds of linguistic gap and methods of filling the gap benefiting studies about
the topic. At the second chapter, scanning at the fields of relationship names, pet
names and color names has been done considering the gap detection criterias and the
situation of gaps in Turkish has been detected.
At the end of the study, examples of linguistic gap in Turkish and the
methods of filling these gaps have been exhibited in terms of three lexical fields