Araştırma, Siyah Alaca ve Simental İneklerde ayıklanma nedenleri ve ayıklamayı
etkileyen bazı risk faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Eskişehir,
Konya, Adana ve İzmir Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı olan işletmelerde
yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan hayvan materyalini 7 Siyah Alaca işletmesinden
(n=2343) ve 2 Simental işletmesinden (n:406) toplam 2749 baş sağmal inek oluşturmuştur.
Araştırmada, Simental ve Siyah Alaca ineklerde ayıklanma nedenleri ve oranları ile günlük
ortalama süt verimi, gebelik başına tohumlama sayısı ve laktasyon sayısı gibi faktörlerin
ayıklama oranları üzerine etkileri incelenmiştir. Siyah Alaca ve Simental ineklerde
ayıklanma oranı sırasıyla %16,04 ve %8,86 bulunmuştur. İncelenen tüm sürülerde
ortalama ayıklama oranı %15,06 olarak tespit edilirken zorunlu ayıklama nedenleri
arasında ilk 3 sırayı sırasıyla; infertilite, mastitis ve ayak tırnak hastalıkları oluşturmuştur.
Toplam ayıklama oranı üzerine ırkın etkisi önemsiz bulunmuştur (P>0,05), ancak ırklara
göre sıralandığında Siyah Alaca ineklerde ayıklama nedenlerinde ilk 3 sırayı üreme
problemleri, mastitis ve ayak tırnak hastalıkları alırken, Simental ineklerde bu sıralama
üreme problemleri, ayak tırnak hastalıkları ve mastitis şeklinde olmuştur. Yüksek süt
verimli (30 L üstü) Siyah Alaca ineklerde en önemli ayıklama nedeni mastitis (%19,15)
iken, düşük verimli ineklerde en önemli ayıklama nedeni üreme problemleri (%24,39)
olarak belirlenmiştir. Gebelik başına tohumlama sayısı 3 ve üstü olan ineklerde en yüksek
ayıklanma oranı yaşlılığa (%25,75) bağlı olarak gerçekleşmiştir.
Sonuç olarak, kayıt tutarak ayıklama nedenlerinin net olarak ortaya konması sürü
yönetim problemlerinin belirlenmesinde ve gerekli tedbirlerin alınmasında yararlı
olacaktır. Yüksek süt verimli ve yaşlı ineklerde ayıklama oranları artarken bu hayvanların
yüksek risk grubuna dahil edilerek daha fazla özen gösterilmesi gerekmektedir
The aim of this study was to determine the reasons for culling and some risk factors
affecting the culling rates in Holstein Friesian and Simmental cows. The research was
carried out in the dairy operations registered to the Cattle Breeders Association of
Eskişehir, Konya, Adana and İzmir. A total of 2749 dairy cows from 7 Holstein Frisian (n
= 2343) and 2 Simental (n: 406) dairy operations were used in the study. In this study, the
reasons for culling and culling rates in association with factors affecting them such as
average daily milk yield, number of insemination per lactation and number of lactation per
pregnancy in Holstein Frisian and Simental cows were investigated. The culling rates was
determined as 16.04% and 8.86% in Holstein and Simental cows, respectively. While
average rate of culling was 15.06% collectively in all herds examined, the first 3 ranks
among the obligatory culling reasons were; infertility, mastitis and lameness. The effect of
breed on total culling rate was insignificant (P> 0.05). Mastitis (19.15%) was the most
important culling reason in Holstein cows with high milk yield (over 30 L), while breeding
problems (24.39%) were the most important breeding cause in low yield cows. In cows
with insemination number of 3 or more per pregnancy, the highest rate of breeding was due
to aging (25.75%).
As a result, it will be useful to identify the culling reasons clearly by keeping
animal records, to determine the herd management problems and to take the necessary
measures in time. While the culling rates increase in cows with high milk yield and older
cows, these animals should be included in the high risk group and more attention should be
paid
