Bosna Savaşı’nda Türkiye ve İran

Abstract

Bu çalışmada Bosna Savaşı döneminde Türkiye ve İran’ın bölgedeki pozisyonları ve bölgeye yaklaşımları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu konuda öncelikle Yugoslavya’nın dağılması ile Bosna Hersek’te patlak veren iç savaşı daha iyi anlayabilmek adına Bosnalı Müslümanların milli kimlik oluşumu tarihi süreç içerisinde açıklanmıştır. Bağımsız Bosna Hersek devletinin kurulmasına giden süreçte Boşnak kimliği açıklanmaya çalışılmıştır. Bosna Savaşı’nın başlaması ile birlikte ise Türkiye ve İran bölgeye ilk ulaşan ülkelerden olmuştur. Çalışmada bu iki aktör hangi araçlar ve söylemler ile bölgeye yaklaşmıştır, yaklaşımlarında ne gibi farklılıklar olmuştur ve bunların nedenleri nelerdir gibi soruların cevapları aranmaya çalışılacaktır. Sonraki bölümde, Bosna Savaşı dönemindeki dengeler ile önce Türkiye’nin daha sonra İran’ın buradaki etkinlikleri ayrı ayrı açıklanmıştır. Soğuk Savaş’ın bitmesinin ardından şekillenen yeni uluslararası sistemde Türkiye ve İran’ın yeri anlaşılmaya çalışılmıştır. Bosna Savaşı’nda aktörlerin davranışları, tarihi, sosyal ve kültürel arka planı düşünülerek incelenmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak ise Türkiye ve İran’ın Bosna Savaşı’na yaklaşımları karşılaştırılmış ve Türkiye’nin Bosna Hersek’e yardımlarının yanı sıra İran’ın da bu bölgede savaş sırasında da etkili olduğu anlaşılmıştır. Böylelikle araştırmada, İran’ın Bosna Hersek’te yeterince fark edilmeyen fakat bölgede derin izler bırakan önemli ülkelerden biri olduğu sonucuna ulaşılmıştır

In this study, Turkey and Iran’s activities were analyzed during the Bosnian civil war. In this regard, firstly for a better understanding of Bosnian outbreak with the dissolution of Yugoslavia, national identity creation of Bosnian Muslims was explained within the historical process. Bosniak identity was tried to be explained in the process leading to the establishment of the independent state of Bosnia and Herzegovina. With the start of Bosnian war Turkey and Iran was one of first countries that reached the region. Thus these two actors’ tools and discourses, their approaches to the region, the differences in their approaches and the reasons for their differences will try to be answered. Thereinafter, first Turkey then Iran’s activities were described separately with the balances during the war in Bosnia Herzegovina. In the new international system formed after the end of the Cold War, Turkey and Iran’s position has tried to understand. The civil war of Bosnia and Herzegovina was tried to be examined by considering the actors' behavior, historical, social and cultural background. As a result, the study's main purpose was to compare Turkey and Iran’s approach and show that as well as Turkey’s helps in Bosnia Herzegovina Iran, during the war in this region was quite effective. Thus, in this research it was aimed that in fact Iran was one of the important countries that are not recognized enough in Bosnia Herzegovina but left a lasting impression