Bu çalışmada Bosna Savaşı döneminde Türkiye ve İran’ın bölgedeki
pozisyonları ve bölgeye yaklaşımları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu konuda
öncelikle Yugoslavya’nın dağılması ile Bosna Hersek’te patlak veren iç savaşı daha
iyi anlayabilmek adına Bosnalı Müslümanların milli kimlik oluşumu tarihi süreç
içerisinde açıklanmıştır. Bağımsız Bosna Hersek devletinin kurulmasına giden
süreçte Boşnak kimliği açıklanmaya çalışılmıştır. Bosna Savaşı’nın başlaması ile
birlikte ise Türkiye ve İran bölgeye ilk ulaşan ülkelerden olmuştur. Çalışmada bu iki
aktör hangi araçlar ve söylemler ile bölgeye yaklaşmıştır, yaklaşımlarında ne gibi
farklılıklar olmuştur ve bunların nedenleri nelerdir gibi soruların cevapları aranmaya
çalışılacaktır.
Sonraki bölümde, Bosna Savaşı dönemindeki dengeler ile önce Türkiye’nin
daha sonra İran’ın buradaki etkinlikleri ayrı ayrı açıklanmıştır. Soğuk Savaş’ın
bitmesinin ardından şekillenen yeni uluslararası sistemde Türkiye ve İran’ın yeri
anlaşılmaya çalışılmıştır. Bosna Savaşı’nda aktörlerin davranışları, tarihi, sosyal ve
kültürel arka planı düşünülerek incelenmeye çalışılmıştır.
Sonuç olarak ise Türkiye ve İran’ın Bosna Savaşı’na yaklaşımları
karşılaştırılmış ve Türkiye’nin Bosna Hersek’e yardımlarının yanı sıra İran’ın da bu
bölgede savaş sırasında da etkili olduğu anlaşılmıştır. Böylelikle araştırmada, İran’ın
Bosna Hersek’te yeterince fark edilmeyen fakat bölgede derin izler bırakan önemli
ülkelerden biri olduğu sonucuna ulaşılmıştır
In this study, Turkey and Iran’s activities were analyzed during the Bosnian
civil war. In this regard, firstly for a better understanding of Bosnian outbreak with
the dissolution of Yugoslavia, national identity creation of Bosnian Muslims was
explained within the historical process. Bosniak identity was tried to be explained in
the process leading to the establishment of the independent state of Bosnia and
Herzegovina. With the start of Bosnian war Turkey and Iran was one of first
countries that reached the region. Thus these two actors’ tools and discourses, their
approaches to the region, the differences in their approaches and the reasons for their
differences will try to be answered.
Thereinafter, first Turkey then Iran’s activities were described separately with
the balances during the war in Bosnia Herzegovina. In the new international system
formed after the end of the Cold War, Turkey and Iran’s position has tried to
understand. The civil war of Bosnia and Herzegovina was tried to be examined by
considering the actors' behavior, historical, social and cultural background.
As a result, the study's main purpose was to compare Turkey and Iran’s
approach and show that as well as Turkey’s helps in Bosnia Herzegovina Iran, during
the war in this region was quite effective. Thus, in this research it was aimed that in
fact Iran was one of the important countries that are not recognized enough in Bosnia
Herzegovina but left a lasting impression