Soğuk savaş sonrası dönemde Avrsya’da güç mücadelesi : ABD’nin Rusya ve Çin’e karşı Orta Asya politikası

Abstract

Bu tez, ABD’nin küresel politikasında Orta Asya’nın yerine odaklanmaktadır. Çalışmaya göre, ABD’nin Orta Asya politikası Avrasya politikasının bir parçasıdır ve Orta Asya’nın ABD dış politikasındaki yeri bölgenin başta Rusya, Çin olmak üzere İran ve Afganistan gibi ABD dış politikasında önemli yere sahip coğrafyalara komşu olması ile ilgilidir. Bu sebeple, ABD’nin Afganistan müdahalesinin ve Washington’un Rusya ve Çin ile ilişkilerinin Orta Asya politikalarını nasıl etkilediği analizin önemli bir boyutunu oluşturmaktadır. Tezde, ABD’nin Orta Asya politikalarının, potansiyel rakipleri olan Rusya ve Çin’in bölgedeki etkisini sınırlandırmak üzerine kurulu olduğu iddia edilirken, bu iki ülkenin de ABD politikaları karşısındaki hamlelerine yer verilmektedir. Bu çalışma üç bölümden oluşmakta ve kronolojik olarak ilerlemektedir. Çalışmanın ilk bölümünde Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından ABD’nin Orta Asya politikalarının nasıl şekillendiği araştırılmaktadır. İkinci bölümde Rusya’nın yükselişi ve 11 Eylül terör saldırılarının, ABD’nin Orta Asya politikasında yarattığı değişim incelenmektedir. Üçüncü bölümde ise Çin’in yükselişine vurgu yapılarak Avrasya’da artan Rusya-Çin işbirliğinin ABD’nin Orta Asya politikalarını nasıl etkilediği değerlendirilmektedir. Ayrıca tez genelinde, uluslararası alanda VI yaşanan önemli gelişme ve krizlerin ABD’nin bölgeye yaklaşımına etkisi ele alınmaktadır

This thesis focuses on the place of Central Asia in the US global policy. According to this study, American policy in Central Asia is a part of its strategy in Eurasia, and the significance of Central Asia in American foreign policy stems from the fact that the region is adjacent to Russia, China, Iran and Afghanistan. Accordingly, the impact of Afghanistan intervention and US relations with Russia and China on Washington’s Central Asia policies are important parts of the analysis. This work argues that the US policies are aimed at limiting the potential influence of Russia and China in the region and the two countries’ moves against American policies. This study consists of three chapters and proceeds chronologically. First chapter explores the emergence and development of US policy towards Central Asia after the disintegration of the Soviet Union. Second part examines the changes in Washington’s policy regarding Central Asia due to the rise of Russia and September 11 attacks. Last chapter, having emphasized the rise of China, evaluates the impact of the increasing Sino-Russia cooperation on the American policy in Central Asia. The impact of major international developments and crises on the US approach towards the region has also been discussed throughout the thesis