Amaç: Problem kurma üzerine yapılan araştırmalar incelendiğinde, özellikle öğretmen
eğitiminde problem kurma eğitiminin gerekliliğine dikkat çekildiği görülmektedir.
Buna karşılık eğitim öğretim süreçlerinde çok önemli rol oynayan/oynayacak öğretmenlerin
ve öğretmen adaylarının lisans eğitim programlarına bakıldığına yeterli düzeyde
problem kurma eğitimi almadıkları ve problem kurma becerilerinin istenen düzeyde olmadığı
görülmektedir. Bu eksikliği gidermeye yönelik yapılabilecek çalışmalar arasında
öğretmen adaylarının problem kurma becerilerini geliştirebilmelerine yönelik uygun bir
bilgisayar destekli eğitim programının hazırlanması ve uygulanmasının faydalı olacağı
değerlendirilmektedir. Bu çerçevede, araştırmanın amacı, “Cebir” öğrenme alanında hazırlanan
bilgisayar destekli problem kurma etkinlikleri aracılığıyla matematik öğretmen
adaylarının problem kurma becerilerini ve görüşlerini incelemektir.
Yöntem: Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni
kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz döneminde Eskişehir ilindeki
bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde okuyan ikinci sınıf matematik öğretmen
adaylarından gönüllü 20 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma süresince fakültede
“problem ve problem çözme öğretimi” seçmeli dersini almakta olan katılımcılar
(araştırmanın çalışma grubu) seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme
yöntemi ile seçilmiştir. Çalışma için tasarlanan bilgisayar yazılımı c# programlama
diliyle .net 4.0 mimarisi kullanılarak geliştirilmiş ve araştırma kapsamında kullanılan tüm
veri toplama araçları (problem kurma etkinlikleri, görüşme formu ve öğrenci günlükleri)
bilgisayar yazılımı aracılığıyla öğretmen adaylarına uygulanmıştır. Öğretmen adaylarının
problem kurma becerilerini derinlemesine incelemek amacıyla problem kurma etkinlikleri
“serbest, yarı yapılandırılmış ve yapılandırılmış problem kurma etkinlikleri” şeklinde üç kategori altında hazırlanmış ve çeşitlendirilmiştir. Problem kurma etkinlikleri matematik
dersi öğretim programında yer alan “Cebir” öğrenme alanı kapsamındaki “Cebirsel
İfadeler” ile “Eşitlik ve Denklem” alt öğrenme alanlarındaki kazanımlar dikkate alınarak
hazırlanmıştır. İçerik analizi yöntemi kullanılarak yapılan verilerin çözümlenmesi, “etkinliklerde
kurulan problemlerin önceden belirlenen kriterler açısından değerlendirilmesi”
şeklinde araştırmacı ve bir alan uzmanı tarafından gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Cebirsel ifadeler alt öğrenme alanındaki etkinliklerde en çok hatanın
problem değerlendirme kriterlerinden “dil ve anlatım” kriteri kategorisinde yapıldığı tespit
edilmiştir. Öğretmen adaylarından alınan görüşlerde adaylar etkinlikler sayesinde
problem kurma becerilerinin geliştiğini, problem kurma tekniklerini öğrendiklerini, problem
kurarken nelere dikkat etmeleri gerektiğini anladıklarını, sonuçta hatasız problemler
kurabilmenin iyi hissettirdiğini belirtmişlerdir. Bilgisayar ortamında yapılan problem
kurma etkinliklerinin öğretmen adayları için faydalı olduğu, onların mesleki gelişmelerine
katkı sağladığı söylenebilir. “Cebirsel İfadeler” ile “Eşitlik ve Denklem” alt öğrenme
alanlarındaki tüm etkinliklerde dönütler sonrasında öğretmen adayları problemlerindeki
hatalı olan kısımları fark etmiş, 2. ve 3.denemelerde hatalarını büyük ölçüde düzeltmişlerdir.
Verilen dönütlerin öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin gelişiminde
ve kurulan problemlerdeki hatalarının farkındalığının artmasında katkı sağladığı söylenebilir.
Sonuç ve Öneriler: Bu çalışmanın, öğretmen adaylarının problem kurma becerilerinin
gelişmesine ve mesleki gelişimlerine katkı sağladığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmen
adaylarının çoğu buna benzer uygulamaları hizmet-içi öğretmenlerin eğitiminde ve
derslerinde kullanmaları, öğretmen adaylarının da hizmet öncesi eğitimlerinde öğrenmeleri
gerektiği yönünde görüş belirtmişlerdir. Kendileri de gelecekteki öğretmenlik mesleklerinde
derslerinde kullanabileceklerini belirtmişlerdir. Bu görüşlerden hareketle, uygulamanın,
derslerde ortaokul öğrencileri için, mesleki gelişim açısından da öğretmen
adayları için faydalı olabileceği söylenebilir. Bu uygulama farklı alt öğrenme alanlarına
da uygulanarak genişletilebilir. Bu tür bilgisayar-destekli uygulamalar ve türevleri yazılım
ve kullanım mükemmelliği için de geliştirilmelidir.
Purpose: When the researches on problem posing are examined, it is seen that the
necessity of problem posing education in teacher training is particularly emphasized.
Nevertheless, when undergraduate teacher training programs are reviewed, it is observed
that teachers and teacher candidates who play/will play a very important role in the educational
processes do not have enough problem posing education and that their problem
posing skills are not at the desired level. Among the studies that can be done to overcome
this deficiency, we considered it beneficial to prepare and implement a suitable computeraided training program for teacher candidates to help them develop their problem posing skills. In this framework, the aim of this study is to investigate the problem posing skills and the opinions of mathematics teacher candidates through the help of computer aided
problem posing activities prepared on the learning area of “Algebra”.
Method: In this study, the case study pattern of qualitative research methods was
used. The study was carried out with 20 volunteer teacher candidates selected from among
the second grade students who were attending the faculty of education of a public university
in Eskişehir city in the fall semester of 2017-2018 academic year. The participants
(research group) who were taking the elective course of “teaching problem and problem
solving” during the study were selected by the purposive sampling method of non-probability
sampling methods. The computer software designed for the study was developed
using the .net 4.0 architecture with the c# programming language, and all data collection
tools (problem posing activity, interview form and student diaries) used in the research
were implemented through computer software. In order to deeply examine the problem
posing skills of teacher candidates, the activities were prepared and diversified under
three categories of “free, semi-structured and structured problem posing activities”. The
activities were prepared considering the gains in the “Algebraic Expressions” and “Equality
and Equation” sub-learning areas within “Algebra” main learning area. The analysis
of the data by using the content analysis method was carried out by the researcher and by
an expert in the form of “evaluation of the problems posed in the activities according to
the pre-determined criteria”.
Results: It was found that most mistakes were made in the problem evaluation
criteria category of language and expression in the activities of Algebraic Expressions
sub-learning area. In the opinions obtained from teacher candidates, the candidates stated
that their problem posing skills improved, they learned problem posing techniques, understood
what they should pay attention to and, being able to pose mistake-free problems
made them feel good, thanks to the activities. It can be said that problem posing activities
in computer environment are beneficial for teacher candidates and contribute to their professional
development. After taking feedback on all activities, teacher candidates recognized
their mistakes in their problems, and they mostly corrected their mistakes in 2nd
and 3rd trials. In this case, it can be said that the feedback provided to the teacher candidates
was beneficial for development of their problem posing skills and increase the
awareness of errors in their posed problems.
Conclusion and Suggestions: It is concluded that this study contributes to development
of problem posing skills and professional development of teacher candidates.
Most of the teacher candidates stated that in-service teachers should use see similar applications
in their mathematics classes and teacher candidates should learn such applications
during their pre-service education. They also stated that they could use it in their
future teacher careers. Based on these opinions, it can be concluded that the practice can
be useful for the secondary school students in mathematics courses, and also for the
teacher candidates in terms of their professional development. This research can also be
extended by applying to other sub-learning areas. Such computer-aided applications and
variants should be developed to perfection as well in terms of software and usage.
