Bu araştırma, şehrin biçimlenişinde ve kimlik kazanmasında kentsel artifaktların belirleyici rol oynadığını ve bu yönüyle şehrin hayati önem taşıyan korumaya değer öğeleri olduğunu, Eskişehir kenti üzerinden araştırmayı amaçlamıştır.
Çalışma iki başlık altında sunulmuştur. İlk bölümde kent kimliğinin tarihsel gelişimi incelenmiş ve kentsel artifaktların tespiti yapılmıştır. İkinci bölümde ise, kent kimliğinin oluşmasında etkili olan kentsel artifaktların, mekansal arkeolojisi makro ve mikro fragmanlar üzerinden incelenmiştir. Eskişehir kentinde, gözlem ağırlıklı olarak hazırlanan bu çalışma da, varılan sonuç göstermiştir ki; ortaya çıktıkları andan itibaren varlıklarını sürdüren şehirde ki kimi öğeler (yapı, yapı grubu, alan) biçimleri ve konumlarıyla, şehrin biçimlenişinde etkili olurlar. Bunlar, hayata ayak uydurmaya çalışmazlar ve son dönem mekansal oluşum içerisinde ‘durum dışı’ yapılar-alanlar olarak kalırlar. Bu değerler, kentin belleğinin birer imgesi olarak, kent hafızasını canlı tuttuklarından ve kentin geçmişine ait ipuçları sunduklarından dolayı, birer kentsel artifakt olarak ele alınırlar. Kent kimliğinin birer parçası olan kentsel artifaktlar, tüm bu sebeplerle korunması gerekli kent öğeleridir.
This research shows that the urban artifacts play a prominent role on the formation of the city as well as creating an urban identity. With this aspect, the research aims to search for the vital elements that are worth conserving, on the basis of Eskişehir city.
The research is presented under two main titles. In the first section, the historical evolution of the urban identity is discussed and urban artifacts are determined. In the second section, the space archeology of urban artifacts that is necessary for the creation of urban identity is analyzed in terms of macro and micro fragments.
After all the research has been done depending to the observations, the results show that; some of the elements in the city (buildings, public square, open spaces) have influences in forming of the place by their forms and situations. This element does not try to keep abreast of the times and remain “outdated” buildings and building areas in the contemporary city life. These assets, as an image of the urban memory discuss an “urban artifact” because they are still fresh in a city's memory and give a hint about the history of the city. The urban artifacts, as a part of the urban identity, should be under architectural conservation.
