Ülkemiz mermer rezervi ve mermer kalitesi açısından zengin kaynakları olan bir ülkedir. Mermer ocak işletmeciliği ülkemizde yoğun insan gücüne dayanarak yapılmaktadır ve mermer ocakları genellikle küçük ölçeklidir. Küçük ölçekli mermer işletmelerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemleri önemsenmemekte ve kontrol altında tutulmamaktadır. Mermer ocaklarında iş sağlığı ve iş güvenliği açısından daha güvenilir bir hale getirilebilmesi için kazalar olmadan önce risk analizi yapılması gerekmektedir. İş kazaları sonucu meydana gelebilecek ölüm, sakatlanma ve maddi hasar gibi unsurları ortadan kaldırmak için yapılması gerekli en temel unsurlardan biri risk analizidir.
Risk analizinin yapılabilmesi için günümüzde birçok yöntem bulunmaktadır. Fakat mermer ocakları için risk analizi hazırlanmasında bu yöntemlerin çoğu yetersiz kalmakta veya uygun çözüm alanı tam anlamıyla oluşturulamamaktadır.
Mermer işletmeleri, kömür işletmeleri gibi yüksek riskli faaliyetlerle karşılaştırıldığında riski fazla yüksek görülmemektedir. Bununla birlikte, mermer işletmelerinin risk değerlendirmesi yapıldığında, bazı işletmelerde üretim faaliyetlerinin yüksek riskler içerdikleri görülebilmektedir.
Bu çalışmada öncelikle, Çeklist Yöntemi temelinde geliştirilen risk analiz yöntemi ile Bilecik Yöresinde faaliyet gösteren 15 mermer işletmesi için mevcut tehlikeler belirlenmiştir. Mermer işletmelerindeki mevcut tehlikeler için risk skorları hesaplanmış ve risk skorlarının istatistiksel parametreleri belirlenmiştir. Mermer işletmelerinde mevcut tehlikeler için risk skorları, kontrol grafikleri yardımıyla gözlemlenmiş ve riskli işletmeler ile risk kaynakları belirlenmiştir. Yüksek risk oluşturan kaynakların ortadan kaldırılabilmesi veya risklerin en küçüklenebilmesi için alınması gerekli olan önlemler belirlenmiştir.
Turkey has rich sources with respect to its marble reserves and the quality of marble. In our country, the marble quarry industry is generally based on human power and marble quarries have a small scale. In small scale marble businesses, the occupational safety and the prevention of occupational health problems are not paid enough attention and these are not kept under control. Risk Analysis is inevitable to make sure the marble quarries are safer in terms of occupational health and safety. Risk Analysis is one of the most important precautional factors to avoid the possible risks like deaths, injuries and material loss because of occupational accidents.
There are lots of methods to follow in order to perform the risk analysis. However, most of these methods fail to get the sufficient risk analysis for marble quarries and are unable to create the proper solution field thoroughly.
Compared to the coal industry which involves high risks, the marble industry doesn’t seem to have a bigger risk rate. On the other hand, when evaluating the risk in the marble industry, it is clearly seen that the production activities in some of the marble businesses involve high risks.
In this study first of all, by the risk analysis which is developed in the base of checklist, for 15 marble enterprise which displays activity in Bilecik it is determined current dangers. The risk scores of the actual dangers in marble businesses have been calculated and the parameters of these scores have been determined statistically. Risk scores for the actual dangers in marble industry have been observed by the control graphics and the businesses involving risks and the sources of the risks have been determined. The necessary precautions to abolish the sources creating high risks or to decrease these risks to the minimal level have been clarified.
