Bu çalışmada değerli mineralin kayaç içerisinde irili ufaklı kristaller halinde saçınım gösterdiği kayaçlarda değerli mineral içeriğinin belirlenmesine yönelik bir metot geliştirilmesinin yanında, kırıcı tipinin zenginleştirmeye ve buna bağlı olarak tane şekli üzerine etkisi görüntü analiz yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Bu araştırmada örnek olarak lösitli fonolit kayacı kullanılmıştır. Kayacın makroskopik ve mikroskopik olarak incelenmesi sonucunda lösitin feldspat, amfibol ve piroksenden oluşan hamur içinde şeffaf ve beyaz renkli irili ufaklı fenokristaller halinde yer aldığı görülmüştür. Bu kayaç içindeki lösit içeriğinin doğrudan bulunmasına yönelik iki yaklaşım karşılaştırmalı olarak denenmiştir. Temsili olarak alınmış bir kayaç örneği 2 mm’lik dilimler halinde kesilmiş ve dilimlerin her yüzeyindeki lösit kristallerinin alanları milimetrik kağıt ve Clemex Vision Görüntü Analiz Cihazı kullanılarak ölçülmüştür. Bu ölçümler sonucunda milimetrik kağıt kullanılarak yapılan ölçümlerde lösit içeriği %18,70 bulunurken Clemex Vision Görüntü Analiz Cihazı ile % 25 olarak bulunmuştur.
Çalışmanın bir diğer amacı da farklı kırıcı tiplerinin, lösitin yüksek alan şiddetli Permroll Sabit Mıknatıslı manyetik ayırıcı kullanılarak zenginleştirilmesine ve elde edilen lösit (konsantre) ve artığın hamur (artık) tane şekli (yuvarlaklık) üzerine etkisinin incelenmesidir. Bu amaçla lösit ve hamurun sertlikleri belirlendikten sonra örnekler öncelikle konili ve çeneli kırıcılar kullanılarak ayrı ayrı -5 mm’e kırılmış ve daha sonra manyetik ayırmaya tabi tutulmuşlardır. Mümkün olduğunca birbirinden ayrılan lösit ve hamur fraksiyonlarının tane şekli Clemex Vision Görüntü Analiz Cihazı kullanılarak belirlenmiştir. Aynı çalışma çekiçli ve merdaneli kırıcı kullanılarak örneklerin -2 mm’e kırılmasından sonra da gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda farklı tipte kırıcılarla kırılmış kayaç örneklerinde şekil yönünden önemli farklılıklar bulunmasına rağmen manyetik ayırma ile kayacın zenginleştirilmesinde önemli farklılıklar gözlemlenmemiştir.
In this study, one of the aim was to develop a technique for determining valuable mineral content (%) especially in the case of rocks that contain valuable minerals as a crystalls that can be seen macroscopically and microscopically. The other aim was to investigate the effect of crusher type both on the concentration and the shape characteristics of the products using image analysis. Sample used was leucite fonolite rock. Macroskopic and microscopic investigation of the sample revealed that white and opaque coloured leucite fenochrystals present in the matrix containing feldspar, amphibole and piroksene. Two approaches were used comparatively to determine leucite content of the rock. Representative sample of the rock were cut in 2 mm slices and surface area of leucite crystals in both surfaces of slices were measured using milimetric paper and Clemex Vision Image Analysis Device. As result of measurements, leucite content of the rock was determined to be 18.70% using milimetric paper while 25% using Clemex Vision Image Analysis Device.
One of the other aim of this study to investigate effect of crusher type both on the concentration of leucite using High Intensity Permroll Permanent Magnetic Separator and particle shape (roundness) of the products obtained namely leucite (concentrate) and matrix (tailing). After determining hardness of leucite and matrix, representative rock samples were subjected to crushing -5 mm using jaw and cone crushers. Crushed samples were concentrated using magnetic separation and obtained fractions of leucite and matrix were subjected to particle shape characterization using Clemex Vision Image Analysis Device. Same work was performed using hammer and roller crusher on -2 mm sample as well. As result of these studies, it was found that although there are significant differences in the case of particle shape of leucite and matrix there are not any significant changes in the concentration of leucite using magnetic separation.
