Diabet; vasküler komplikasyonları nedeniyle doku dolasımını olumsuz etkileyen ve bunun
bir sonucu olarak doku hasarına neden olan bir hastalıktır. Diabetin neden oldugu bu doku hasarı;
böbrek ve göz gibi önemli organları etkiledigi gibi cildi de etkilemektedir. yi regüle edilememis
diabette gözlenen kan sekeri yüksekligi, ciltte yapılan operasyonları (örnegin; skin flaps) olumsuz
etkilemektedir. Dolayısıyla da, kan sekerinin düzenlenmesine ilave olarak, ciltteki kan
dolasımının da arttırılması gerekliligi ortaya çıkmaktadır. Uzun yıllardan beri agrı, kasıntı,
nöropati vb. rahatsızlıkların tedavisinde kullanılagelen TENS (Transcutaneus Electrical Nevre
Stimulation) yöntemi; yara iyilesmesi ve ciltteki kan dolasımının yetersizligi gibi problemlerde de
kullanılmaktadır.
Çalısmamızda Streptozotocin ( STZ ) ile tek doz 60 mg/kg olarak, intraperitoneal (i.p)
yolla deneysel diyabetik hale getirilen Wistar Albino sıçanlarda, flep nekrozunun azaltılması
üzerinde TENS’ in etkileri arastırılmıstır.
Deneylerde agırlıkları 200-240 g olan 40 adet erkek sıçan kullanılmıstır. Sıçanlar 10’ ar
bireylik 4 gruba (K, A, B, C) ayrılmıs ve bu gruplardan ikisi (K ve C) sadece sodyum sitrat
tamponu verilmis olan saglıklı kontrol guruplarını olustururken, diger iki gurup (A ve B) sodyum
sitrat tamponu içinde çözünmüs STZ ile akut diyabetik hale getirilmis grupları olusturmaktadır.
STZ tatbikinden 24 saat sonra, kuyruklardan intravenöz yolla alınan kanların glukoz seviyeleri
glukometre cihazı ile tespit edilmis ve kan seker seviyesi 250 mg/dL’ nin üzerinde olanlar
diyabetik olarak kabul edilmistir.
Saglıklı ve diyabetli bireyleri karsılastırabilmek için TENS, bu dört gruptan sadece B ve C’
ye uygulanmıs olup, diger iki gurup kontrol amaçlı olarak degerlendirilmeye alınmıstır. Tüm
guruplardaki sıçanların sırt bölgelerinden, intraperitonal ketamin anestezisi (100 mg/kg) altında
kaldırılmıs olan 2x7 cm’ lik deri flebinin tekrar yerlestirilmesi yoluyla nekrotik doku olusumuna
bakılmıstır. Sadece gurup B ve C’deki sıçanların yaralarına günde 1 saat olmak üzere yedi gün
boyunca TENS (0.2 ms’ lik, monopolar, 80 Hz frekansında, 20 mA’ lık akım ) uygulanmıs ve
yedinci günün sonunda tüm gruplarda nekroz ölçümü yapılarak biyopsi alınmıstır. Daha sonra
biyopsi örneklerinin histopatolojik incelemeleri tamamlanmıstır.
Sonuç olarak TENS akımının, saglam bireylerde flebin nekroz alanını anlamlı olarak
azalttıgı gözlemlenmistir. Ancak, deneysel olarak STZ ile diyabetli hale getirilmis sıçanlarda
anlamlı sayılabilecek bir fleb iyilesmesi gözlemlenmemistir. Yine çalısmamızda TENS
uygulanmıs diyabetik sıçanlarda inflamasyonun azaldıgı saptanmıstır.
Diabetes is a type of disease which negatively influences the circulation of blood at the
tissues and eventually causes the tissue damage because of its vascular complications. A tissue
damage caused by diabetes has negative effects on some of the important organs such as eyes and
kidneys, as well as has effects on skin. Elevated blood-glucose levels can be seen in poorly
regulated diabetes has negative effects on the skin operations e.g. skin flaps. Thus, as an addition
to the regulation of the blood-glucose levels it emerges that it is necessary to increase the skin
perfusion in order to overcome negative effects encountered in skin operations. Having been used
for the treatment of pain, pruritus and neuropathies for so many years, TENS (Transcutaneus
Electrical Nevre Stimulation) is still in use of enhancement of wound healing and skin perfusion
deficiency.
In this study, healing effects of the TENS on the necrosis of skin flaps in STZ – induced
diabetic Albino Wistar rats (60 mg/kg, i.p) have been investigated. Forty male Wistar albino rats
weighing between 200-240 g were used in the study. The rats were separated in four groups
including 10 individuals in each group (K, A, B, C). While K and C groups were consisting of
sodium citrate buffer treated nondiabetic rats, which was a control group, the other two groups A
and B were including acute diabetic rats treated with STZ solved in sodium citrate buffer, which
caused them to be diabetic. Twenty-four hours after STZ treatment, blood glucose levels have
been determined by the glucometer, using the intravenous blood samples obtained from the tails.
The rats, whose blood glucose levels were over 250 mg/dl at 24 hours after STZ administration,
were accepted as diabetic.
In order to be able to compare the healthy and diabetic individuals, TENS was only applied
to the groups B and C, and the other two were used as control groups as it was mentioned above.
To investigate the necrotic tissue forming in each group, necrotic tissues formed by raising
caudally based dorsal flaps measuring 2x7 cm and then returning to it’s bed under intravenous
ketamine anesthesia (100 mg /kg). TENS (monopolar pulses of 0.2 ms duration, 80 hz frequency
and 20 mA intensity) was only applied to the rat’s flaps in groups B and C for one hour a day for
seven days. At the end of the seventh day the necrosis at the distal ends of the flaps were
measured and biopsies were taken for histopathologic evaluation. In conclusion, the study showed
that TENS significantly decreases the flap necrosis in nondiabetic individuals . But no positive
effects of the TENS application on the flap survival in the experimentally diabetic rats was
determined. In our study it has also been determined that inflamation decreased in TENS-induced
diabetic rats.
