Bu çalışmada, refrakter özellik gösteren Gümüşhane-Kaletaş / Doğu Karadeniz Bölgesi (TÜRKİYE) cevherinden tiyoüre ile altın kazanımında “özütlemede karbon
(CIL)” sürecinin uygulanabilirliği araştırılmıştır. Deneysel çalışmalar, yaklaşık %80 ’i -0,038 mm boyutuna öğütülmüş 6,8 g Au/ton tenörlü cevher örnekleri üzerinde ve laboratuvar ortam sıcaklığı koşullarında gerçekleştirilmiştir.
Deneysel çalışmaların ilk aşamasında, bugüne kadar yapılan araştırmalarda olduğu gibi, bulamaçta karbon (CIP) ve kolonda karbon (CIC) süreçlerine göre altın üretileceği varsayılarak pH, tiyoüre ve yükseltgen madde tüketimi ile özütleme süresinin katı-sıvı özütlemesine etkileri incelenmiştir.
Tiyoüre ile altın kazanımında CIL sürecinin uygulanabilirliğinin araştırıldığı ikinci aşama deneylerinde ise ilk aşamada saptanan en uygun pH ve reaktif tüketim miktarları (pH = 1,5; 1 ton cevher için 15,2 kg tiyoüre; 140,9 kg demir (III) sülfat ve 46,2 kg sülfürik asit tüketimi) temel alınmış ve deney başlarında 50 kg/ton cevher esasına göre aktif karbon ilave edilerek aynı süreç aralıklarındaki altın özütleme verimleri saptanmıştır. Deney sonuçlarına göre, CIL sürecinde daha yüksek altın özütleme verimleri elde edilmiş ve %8 dolayında artış sağlanarak 5. saat sonunda en yüksek %75 düzeyinde altın özütleme verimi gerçekleşmiştir.
Deneysel çalışmaların son aşamasında, cevher 550 oC’de yaklaşık 3 saat fırında kavrulduktan sonra aynı reaktif miktarları temel alınarak bazı CIP ve CIL deneyleri tekrarlanmıştır. Kavrulmuş numuneye uygulanan 5 saatlik özütleme işlemi sonunda altın özütleme verimi CIP sürecinde %10 dolayında artarken CIL sürecinde yaklaşık aynı kalmıştır.
In this study, the applicability of “carbon in leach (CIL)” process in gold recovery with thiourea from the refractoric Gümüşhane-Kaletaş / Eastern Black Sea Region (TURKEY) ore was investigated. The experiments were conducted at laboratory temperature conditions and with the ore samples of which approximately 80% ground to - 0.038 mm. The tenority of the ore samples were 6.8 g Au/ton.
At the first part of the experimental studies, assuming that the gold will be recovered with carbon in pulp (CIP) and carbon in column (CIC) processes; the effects of pH, thiourea, oxidizing agent consumption and leaching time on leaching efficiency were investigated by using the same methods used in the previous studies.
Then, on the basis of the optimum pH and reactive consumption values obtained in the first part of the study (pH = 1.5 , 15.2 kg thiourea / ton ore, 140.9 kg iron (III) sulphate / ton ore and 46.2 kg sulphuric acid / ton ore consumptions) and adding active carbon at the beginning of experiments 50 kg / ton ore, the gold leaching efficiencies were obtained for the same leaching times. At this part, the applicability of CIL process in gold recovery with thiourea was investigated. As a result of the experiments, although higher gold leaching efficiencies were obtained in CIL process, the increase in efficiency was about maximum 8% and the highest gold leaching efficiency was obtained as 75% at the end of the 5th hour.
At the last step of the experimental studies, after 3 hours roasting of the ore at
550 oC, some CIP and CIL experiments were carried out by using the same chemicals. After 5 hours leaching period of roasted samples at the CIP process, approximately 10% increase was observed in the gold leaching efficiency while no significant change was observed at the CIL process.
