Hemodiyaliz hastalarındaki psikiyatrik semptomlar ve etkileyen faktörler

Abstract

Bu çalışma, Hemodiyaliz hastalarının psikiyatrik semptomlarını ve bunları etkileyen faktörleri saptamak amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır.

Araştırmada; Hasta tanıtım formu ve Belirti Tarama Ölçeği (SCL-90R) kullanılmış olup, belirti tarama ölçeği ile hastaların psikiyatrik semptomları değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Araştırma; Eskişehir il merkezinde bulunan Devlet Hastanesi, Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesi, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hemodiyaliz Üniteleri ve Özel Onvak ile Özel Yaşam Hemodiyaliz merkezlerinde tedavi görmekte olan, işitme veya görme gibi duyu organlarından kaynaklanan bir iletişim problemi olmayan, okuma-yazma bilen, anketi cevaplamak isteyen 20 yaş üstü kadın ve erkek grubundan oluşan toplam 242 hasta ile yapılmıştır.

Elde edilen veriler Bağımsız iki örnek t testi, yüzdelik testi, tek yönlü Varyans analizi ve Tukey testleri ile değerlendirilmiştir.

Çalışmaya katılan bireylerin %60.7’si erkek, %39.3’ü kadın olup, %28.1’i 42-52 arası yaş grubundadır. Katılımcıların 179’u evli olup, 232’si haftada üç kez diyalize girmektedir. %57.9’u kronik böbrek rahatsızlığı dışında başka bir fiziksel rahatsızlığı olduğunu ifade etmiştir. Bu hastaların %24’ünde öfke-düşmanlık, %36.8’inde somatizasyon, %40.5’inde yeme-uyku bozukluğu belirtilerinin düşük düzeylerde olduğu saptanmıştır.

Çalışmanın sonucunda; hemodiyaliz hastalarının %18.2’sinin hastalıkları ile ilgili bilgileri hemşirelerden aldıkları, hastalıklarının aile ilişkilerini ve sosyal ilişkilerini etkilediği ortaya çıkmıştır. İstatistiksel açıdan hastaların diyalize girme yılları, ikamet yerleri ile psikiyatrik semptomları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamış olup, cinsiyet, yaş, medeni durum ve böbrek nakil durumları ile psikiyatrik semptomları arasında anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır.