Özet:
Kekik, yemeklere verdiği koku ve lezzetin yanı sıra, halk arasında bazı rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Özellikle gastrointestinal rahatsızlıklarda yaygın kullanımı nedeni ile, Origanum onites L. uçucu yağının bu sistem üzerindeki etkileri çalışmamızın konusu olmuştur.
Bu çalışmada, Origanum onites L. uçucu yağının deneysel kolit oluşturulmuş Sprage Dawley cinsi sıçanlarda reklum mukozasındaki morfojik etkileri araştırılmış ve insan inflamatuar barsak hastalıklarında kullanılan klasik tedavi yöntemleriyle karşılaştırılmıştır.
Dokuz grup halinde yürütülen çalışmada II-IX. gruplara ether ile hafif anestezi sağlandıktan sonra 6F pediatrik kateter anüsten proksimale doğru sekiz cm kadar ilerletilip rektum içine enjektörle %50’ik ethanol solüsyonunda eritilmiş 2,4,6-Trinitrobenzenesulfonic acid solüsyonundan 30 mg/rat dozunda uygulandı. Beş, VI, VII, VIII. gruplara sırasıyla 1 mg/kg intrarektal, 0,05 mg/kg intrarektal, 1 mg/kg intraperitoneal ve 0,05 mg/kg intraperitoneal dozlarda kekik (Origanum onites L.) yağı verildi.
TNBS + E ile kolit oluşturulmuş sıçanlarda rektum mukozası üzerine Origanum onites L. uçucu yağının 0,05 mg/kg intrarektal, 0,05 mg/kg intraperitoneal, 1 mg/kg intrarektal ve 1 mg/kg intraperitoneal dozlardaki etkileri araştırılmıştır. Deneysel kolitte değişik dozlarda kullanılan Origanum onites L. uçucu yağının belirgin bir antiinflamatuar etkisinin olduğu ve klasik tedavi yöntemleriyle karşılaştırıldığında bu etkinin özelllikle 5-ASA’ ya nazaran daha belirgin olduğu saptanmıştır.
Bu konuda yapılmış diğer çalışmalar göz önünde bulundurularak gözlenen antiinflamatuar etkinin uçucu yağda bulunan bileşiklerin %57.4’ünü oluşturan karvakrolden ileri geldiği sonucuna varılmıştır.
