Belediyelerin performanslarının maliyet analizi yaklaşımlarıyla değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde tüm kurumlarda performans ölçümü konusunda ortaya çıkan hızlı değişim, belediyelerin performansının ölçülmesi gereksinimini de beraberinde getirmiştir. Belediyelere yönelik performans ölçümleri, bu kurumların hizmetlerini ne derece başarılı bir şekilde gerçekleştirdiklerini ortaya koyarken, elde edilen sonuçlar da izleyen dönemlerin bütçe programlarını etkilemektedir. Dolayısıyla performans ölçüm sonuçlarının belediyenin maliyetleriyle ilişkilendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Kamu kurumları genellikle performans ölçümünde kolay ölçülebilen girdi, çıktı, sonuç, verimlilik ve tutumluluk gibi göstergeleri kullanmaktadırlar. Buna karşılık hizmet sektörünün en önemli performans göstergeleri olan etkinlik, etkililik ve yarar gibi göstergeler göz ardı edildiğinden, bu göstergeler literatüre de çok fazla girememektedir. Bu çerçevede çalışma, belediyelerin performans ölçüm sonuçlarının maliyetleriyle ilişkilendirildiği üç ayrı maliyet analizi yaklaşımını kapsamaktadır. Çalışmada öncelikle belediyelerin kendilerine tahsis edilen bütçeyle hizmetlerini ne derece doğru gerçekleştirdiklerinin belirlenmesi amacıyla, Veri Zarflama Analizi ile elde edilen etkinlik oranları Maliyet Etkinlik Analizi ile bütçeleriyle ilişkilendirilmiştir. Hizmetlerini doğru bir şekilde yerine getirmekle birlikte, doğru hizmetleri yapıp yapmadıklarının ortaya konulabilmesi amacıyla da raylı sisteme sahip büyükşehir belediyelerinin kent içi toplu taşıma sistemlerinin etkililik oranları belirlenerek, Maliyet Etkililik Analizi ile maliyet etkililikleri ortaya konulmuştur. Çalışmanın son bölümünde ise Gri İlişkisel Analiz kullanılarak toplumsal yarar oranları elde edilen belediyelerin Maliyet Yarar Analizi ile maliyet yarar oranları belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar performans ölçümünde maliyetler göz önünde bulundurulmadığında performans göstergelerinin çok daha yüksek çıkabileceğini göstermiştir. Bu bakımdan performans ölçümünde maliyet analizi yaklaşımlarının önemi ortaya koyulmuştur.

Today, the rapid change of performance measurement for the all corporations has brought the need to measure the performance of municipalities. Municipalities for the performance measurement put forwards how successful service does the civil government run then this effect subsequent budget performance. Therefore, costs associated with the municipality's performance measurement results become vital subject. Public institutions are usually use easy tools for performance measurement indicators such as input, output, outcome, efficiency, and fragility. However, the most important performance indicators of service sector activity such as efficiency, effectiveness and utility are not taking into consideration, this indicators rarely seen in the literature. In this context, this study investigates the relationship between the results of the municipalities of performance measurement and cost effectiveness using three different cost analysis. Firstly this study investigates the relationship between the efficiency score of DEA and cost efficiency for detecting how municipalities serve effectively with their associated budget. In order to put forward whether they run right services, cost-effectiveness is brought up with Cost Effectiveness Analysis by detecting the efficiency score of urban public transport system for the metropolitan municipality which has rail system. In the last part of the study, cost-utility ratios which are derived from cost utility analysis for municipality which have achieved social utility rates are determined using Grey Relational Analysis. The results show that the performance indicators are much higher when we cannot take into account the costs for performance measurement.