Karaciğer kendini onarabilme yeteneği ile vücuttaki diğer tüm organlardan daha fazla avantaja sahiptir. Çeşitli nedenlerle zarar görmesi durumunda, fonksiyonel kütlesini tamamlama yönünde replikasyon ve proliferasyona başlayabilir. Karaciğer loblarının bir kısmının cerrahi olarak çıkarılması parsiyal hepatektomi-(PHx) ve hepatositlerin virüs ya da kimyasallardan zarar görmesi gibi durumlarda hepatosit replikasyonunun arttığı bilinmektedir.
Replikasyon ve proliferasyon yanıtı bir takım sinyal yolakları ile gerçekleşmektedir. PI3K/Akt/mTOR yolağının; hücre büyümesi, proliferasyon, hayatta kalım, farklılaşma ve hücre iskeleti değişiminin düzenlenmesi gibi birçok fonksiyonu vardır. %70’ lik parsiyel hepatektomi sonrası PI3K/Akt/mTOR aktive olur ve hepatositlerin artışını sağlar. Son yıllarda; kanser veya metabolik bozukluklar gibi pek çok hastalık PI3K/Akt/mTOR yolağının anormal aktivitesi ile ilişkilendirilmiştir. Diyet takviyelerinin geliştirilmesi, belirli populasyon gruplarında beslenme yoluyla hastalıkların önlenmesi ya da başlangıcının geciktirilmesine yardımcı olabilir. İnsan sağlağını etkileyen fitokimyasalların etkisinin PI3K/Akt/mTOR yolağı üzerinden belirlenmesi; bu yolak üzerinde moleküler etki mekanizmasının daha iyi anlaşılmasını sağlayacaktır. Safran (Crocus sativus L.)’ın antioksidan, anti-enflamatuar, anti-aterosklerotik, nöro-koruyucu ve yüksek yağlı diyet-kaynaklı insülin direncini önlemesi vb. etkileri bilinmektedir.
Çalışmamızda; 15 gün boyunca sıçanlara gavaj yöntemiyle 100 mg/kg safran diyeti uygulanmıştır. Diyet sonunda % 70’lik parsiyel hepatektomi işlemi ile hepatositlerin proliferasyonu uyarılmıştır. Bu işlemler ile safran’ in 0-6-12 ve 24. saatlerde hepatosit proliferasyonuna etkisi; PI3K/Akt/mTOR yolağı üzerinden belirlenmiştir.
Elde edilen bulgulara göre safran’ın karaciğeri koruduğu, proliferasyonu arttırıcı etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Safran’ın PI3K/Akt/mTOR yolağı üzerindeki etkisinin belirlenmesi; karaciğer hastalıklarında (örn; obezite, tip 2 diabet, kanser gibi) safran tedavisi çalışmalarına temel oluşturacaktır.
Liver repair itself by its ability to have more advantages than any other organ in the body. In case of damage to the liver due to various reasons, replication and proliferation towards completing the functional mass start. Surgical removal of a portion of the liver lobe, known as partial hepatektomi- (PHx) and hepatocyte damage from viruses or chemicals, cause an increase in hepatocyte replication.
Replication and proliferation response is realized by a number of signaling pathways. PI3K/Akt/mTOR pathway has many functions; such as cell growth, proliferation, survival, differentiation, and the regulation of cytoskeletal changes. After 70% partial hepatectomy PI3K/Akt/mTOR is activated and allows the growth of hepatocytes. In recent years; many diseases such as cancer or metabolic disorders PI3K/Akt/mTOR pathway has been associated with abnormal activity. The development of dietary supplements that can help prevent or delay the onset of nutrition-related diseases in specific population groups. Identification ofeffects of PHxytochemicals over the identifying PI3K/Akt/mTOR pathway that affect human health; will provide a better understanding of the molecular mechanism of action. Saffron (Crocus sativus L); antioxidant, anti-inflammatory, anti-atherosclerotic, neuroprotective and preventing high-fat diet-induced insulin resistance (and so on.) effects are known.
In our study; by gavage method to rats for 15 days of 100 mg/kg diet saffron have been applied. At the end of the diet, have been stimulate hepatocyte proliferation by 70% partial hepatectomy process. These procedures with saffron 0-6-12 and 24 hours effect on hepatocyte proliferation; PI3K/Akt/mTOR pathway have been determined through the pathway.
According to our results; we determine that saffron has protective and proliferative effect on liver. Determination of saffron effects on PI3K/Akt/mTOR pathway liver disease (e.g. obesity, type 2 diabetes, cancer) will form the basis of the saffron treatment studies.
