Özet:
Sigarada bulunan kimyasal maddeler içerisinde de en çok bilineni karbonmonoksittir. Bu
çalışmada sigara içen/içmeyen bireylerin ayrıca pasif içicilerin solunum havasındaki
karbonmonoksit düzeylerinin belirlenerek karşılaştırılması ve sigara içenlerde bu düzeyin
sigara kullanım durumu ile ilişkisinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Tanımlayıcı tipteki bu
çalışma, Elazığ İl Merkezinde bulunan bir alışveriş merkezinde Halk Sağlığı Müdürlüğü
tarafından açılmış olan bir sağlık standına başvuran 297 gönüllü birey üzerinde yapılmıştır.
Çalışmanın verileri, yüz yüze anket yöntemi ve karbonmonoksit (CO) ölçüm cihazı kullanılarak
yapılan ekspiryum havasında CO ölçümleri ile toplanmıştır. Çalışma kapsamına alınan
bireylerin yaş ortalaması 32.91±10.06 olup, %25.9’unu kadınlar oluşturmaktadır. Kişilerin
%67.7’sinin aktif sigara kullanıcısı, %12.5’inin pasif içici olduğu, %19.9’unun sigara
kullanmadığı belirlenmiştir. Sigara kullananların %45.3’ü günlük 11-20 adet, %24.9’u ise 21
adet ve üzerinde sigara tükettiklerini belirtmiştir. Sigara içenlerin %69.7’si 10 yıldan az,
%30.3’ü ise 10 yıldan fazla süredir sigara içmektedir. Kişilere “öksürük, balgam, nefes
darlığıyla giden bir akciğer hastalığınız var mı?” diye sorulduğunda %9.4’ü evet demiştir.
Çalışmaya alınan kişilerin ölçülen CO düzeylerinin ortalaması 10.18±8.83 ppm’dir (min:1,
maks:44). Aktif olarak sigara kullanan kişilerin nefeste ortalama CO düzeyi (13.93±8.42 ppm)
olup hiç içmemiş, içip bırakmış ve pasif içici olanlardan anlamlı olarak daha yüksektir (p<0.05).
Sigara içenlerde ekspiryum havasında CO düzeyi diğerlerinden yüksek bulunmuştur.
Ekspiryum havasındaki CO’nun ölçülmesi sigara içme durumunun değerlendirilmesinde kolay,
invaziv olmayan ve hızlı sonuç verebilen bir yöntemdir. Sigara kullanan kişilere CO ölçümünün
yapılması bırakmaya yönlendirmede etkili olabilir.
