Amaç: Bu çalışmada yükseköğretimde lisans düzeyinde okulu terk eden bireylerin bakış
açısından okulu terk etme kararında etkili olan etkenler ve bu etkenler arası ilişkinin
belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmada nitel araştırma yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışma grubu
yükseköğretimde okul terki tecrübesine sahip 19 katılımcıdan oluşmuştur. Çalışmanın
verileri, yüz yüze görüşme tekniği ile araştırmacı tarafından geliştirilen ve 24 sorudan
oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Toplanan veriler,
başlıca örüntüleri belirleme, kodlama ve kategorilere ayırma işlemlerini kapsayan içerik
analizi tekniği ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Analiz sonucunda okul terki kararının bir anda verilen bir karar olmaktan öte,
yükseköğrenime geçiş öncesi, yükseköğrenim ve yükseköğrenimi terk etme süreci olmak
üzere üç temel süreç içerisinde açıklanabileceği bulgusuna ulaşılmıştır. Yükseköğrenim
öncesi süreçler bölüm tercihi temasını içerirken, yükseköğrenim süreci sosyal uyum,
akademik ve örgütsel etkenler temalarını içermektedir. Son olarak yükseköğrenimi terk
etme süreci ise okulu bırakmaya karar verme ve okul terki sonrası yaşantılar temalarından
oluşmuştur.
Sonuç ve Tartışma: Çalışma bulguları, katılımcıların yükseköğrenimde okul terki
kararında, yükseköğrenim öncesi ve yükseköğrenim süreçlerini kapsayan çeşitli bireysel,
ailesel, akademik ve sosyal etkenlerin etkili olduğunu ortaya koymuştur. Yükseköğrenim
öncesi süreçlerde mezun olunan ortaöğretim türü, yükseköğrenim görme nedenleri, mesleki olgunluk düzeyi, seçim yapmada özerk olamama, anne-babanın eğitim seviyesi
ve mesleği, lisans yerleştirme sınav puanı gibi konuların katılımcıların üniversite bölüm
tercihini etkilediği tespit edilmiştir. Okul terki kararında etkili olan yükseköğrenim
süreçleri ise sosyal uyumu etkileyen arkadaş ilişkileri, sosyal çevre, üniversitenin
bulunduğu şehrin olanakları, ilgi alanı ve yeteneklerinin farkına varma gibi etkenlerin
yanı sıra, öz düzenlemeli öğrenme becerileri, derslere yönelik izlenimler, öğretim üyeleri
ile iletişim, bölüme yönelik algılar ve devamsızlık gibi akademik etkenler ve kurumsal
aidiyet, akademik danışmanlık sistemi ve yerleşke olanaklarına ilişkin örgütsel
etkenlerden oluşmaktadır. Katılımcıların terk kararı vermesinde ise yanlış bölüm tercihi,
maddi imkânsızlıklar, akademik başarısızlık, memur olarak atanma, başka bir işte
çalışıyor olma, kendi işini kurma, evlilik ve mezuniyet sonrası iş olanakları etkili
olmuştur.
Purpose: The purpose of this study is to determine the factors which affect the decision
of college dropout at undergraduate level from the point of view of the individuals who
dropped out from higher education.
Method: Qualitative research approach was used in this study. The study group was
consisted of 19 participants with dropout experience in higher education. The data of the
study had been collected by using semi-structured interview form including 24 questions
via face to face interviews. The data had been analyzed with content analysis method,
including the process of defining, encoding and classifying major patterns.
Results: As a result of the analysis it has been found that individuals’ dropout decision
can be explained in three basic processes as pre-college experiences, college process and
dropout decision process from college. While pre-college experiences include the
preference of department, college process includes social adaptation, academic and
organizational factors. Finally, the dropout process consist of the decision to leave the
school and life experiences after college drop out themes.
Conclusion and Discussion: The findings of the study showed that dropout decision of
participants were influenced by various individual, familial, academic and social factors,
including pre-college experiences and college processes. Pre-college experiences based
on the type of the graduated high school, the meaning attached to the higher education,
the level of vocational maturity, lack of autonomy in department preference, parental
education level and profession and university entrance examination score affect
department preference of participants. The college processes that are effective in college dropout decision is comprise of social integration, academic factors and organizational
factors themes. While social integration theme includes peer relationship, social
environment, the opportunities of the city where the university is located and the
awareness of own interests and abilities, academic factors theme includes self-regulated
learning skills, impression towards classes, communication with instructors, perception
towards department and absenteeism. In addition to these, organizational factors theme
includes institutional belonging, academic advisory system and campus facilities.
According to the participants’ statements, wrong choice of department, financial
impossibilities, academic failure, appointment as civil servant, working in another job,
setting up own business, marriage and employment opportunities post-graduation have
impacted on college dropout decision.
