Diyabet gittikçe artan maliyete sahip bir kronik hastalıktır. Diyabetin kontrol ve tedavisinde en
önemli hedef ise glisemik kontroldür. Araştırmanın amacı; İstanbul’da hizmet veren üç ayrı
hastanede ayaktan izlenen tip II diyabetik hastalarda glisemik kontrol için kullanılan tedavilerin
maliyet etkililiğinin değerlendirilmesidir. Araştırma, İstanbul’da devlet, üniversite ve özel
olmak üzere üç ayrı hastaneye kontrol için başvuran en az altı aylık tanılı 392 tip II diyabet
hastası ile yürütülmüş bir maliyet-etkililik araştırması idi. Veriler, araştırmacılar tarafından
hazırlanan iki bölümden oluşan bir anket formu uygulanarak toplandı. Maliyet etkililik
analizinde her hastane için alınan tedavi türüne göre toplam maliyet ve etkililik hesaplandı.
İstatistiksel analizler SPSS paket programında tanımlayıcı istatistikler ve c2 testi kullanılarak
değerlendirildi. Değişkenlerin birlikte glisemik kontrolün toplam maliyetinin ne kadarını
açıkladığını belirlemek amacıyla çoklu regresyon analizi kullanıldı. Araştırmaya katılan
hastaların %59.2’sinin HgbA1c düzeyleri normaldi ve hastaneler arasında hastaların HgbA1c
düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.001). Çoklu regresyon
analizinde; başvurulan hastane, hastalığın süresi, alınan tedavi türü, hastanın BKİ ve HgbA1c
değeri glisemik kontrolün toplam maliyetini arttıran faktörler olarak, diyet listesini uygulama
durumu ise maliyeti azaltan faktör tespit edildi. Ayrıca analiz sonucunda başvurulan hastane
göreli olarak en önemli değişken olarak bulundu. Oral antidiyabetik (OD) tedavi için ise,
üniversite hastanesi maliyet etkililik açısından maliyeti düşük ve etkililiği yüksek olarak
bulundu ve maliyet-etkililik analizinde kabul sonucu saptandı. Tip II diyabetik hastalardaki
tedavilerin etkinliği ve maliyeti her üç hastanedeki poliklinik uygulamaları açısından
karşılaştırılmış ve farklı bulunmuştur.
Diabetes mellitus is a chronic disease with increasing health costs. The major target in the
control and treatment of diabetes is the glycemic control. The aim of this study was to evaluate
the cost-effectiveness of glycemic control in type II diabetic patients under follow-up in three
hospitals in Istanbul. This is a cost-effectiveness study conducted on 392 patients with a
diagnosis of type II diabetes for at least 6 months who were under follow-up in a total of three
state, university and private hospitals in Istanbul. Data were collected by using a two-section
questionnaire form prepared by the researchers. Cost-effectiveness is analyzed by calculating
the total cost and effectiveness by the treatment method in each hospital. Statistical analysis
was performed on SPSS package program and by using descriptive statistics and c2 test.
Multiple regression analysis was used to determine whether the variables can explain the total
cost of glycemic control. The HbA1c level was normal in 59.2% of the participants and differed
significantly between the patients from different hospitals (p<0.001). Multiple regression
analysis revealed the factors increasing the cost as the hospital admitted, disease duration,
treatment type, BMI and HBA1c level, while the factor decreasing the cost was compliance to
the diet list. Importantly, the relatively most significant variable was the hospital admitted. For
the treatment with oral antidiabetics (OD), university hospitals had the least cost and highest
effectiveness with an acceptable cost-effectiveness. Effectiveness and cost of the therapy in
Type II diabetic patients were compared and found to be different between the outpatient clinics
in three hospitals.
