Amaç: Bu çalışmada öğrenciler tarafından sevilen ve başarılı öğretmenlerin kullandıkları sınıf yönetimi mekanizmalarından yola çıkarak öğretmen tipolojilerin oluşturulması amaçlanmıştır. Bu bağlamda, oluşturulan tipolojiler doğrultusunda öğretmenlere sınıf yönetiminde etkili olabilecekleri farklı yollara ve neden bazı öğretmenlerin öğrenciler üzerinde daha fazla etki yarattığına ilişkin bir çerçeve sunulmaya çalışılmıştır.
Yöntem: Bu çalışma nitel araştırma paradigmasına dayalı çoklu durum çalışması modeli temel alınarak tasarlanmıştır. Kartopu örnekleme yöntemi ile belirlenen on altı öğretmen ve bu öğretmenlerin öğrencileri araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Yarı yapılandırılmış görüşme, katılımcı gözlem, doküman ve artifakt incelemesi kullanılarak elde edilen veriler tümevarımsal nitel içerik analizi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Araştırma elde edilen veriler doğrultusunda on bir farklı öğretmen tipolojisine ulaşılmıştır. Bunlar; sahne sanatçısı, psikolog, grup dinamiğini şekillendiren, geminin kaptanı, ebeveyn, teknoloji kurdu, uzman, savaşçı, komedyen, sihirbaz ve ideal öğretmen tipleridir. Araştırma kapsamında her bir öğretmenin kullandığı sınıf yönetimi uygulamaları otoritenin inşası, öğretmen, öğrenci ve velilerle olan ilişkiler, öğretimi planlama ve gerçekleştirme, sınıf kuralları ve rutinlerini belirleme, sorunlu davranışların yönetimi, özendiriciler ve ödüllerle uygun davranışın yönetimi ve öğretmenlere tavsiyeler temaları altında ele alınmıştır.
Sonuç ve Öneriler: Öğretmenlerin sınıf yönetimi uygulamaları incelendiğinde bu öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlara çözüm bulma ve sahip oldukları öğretmen kimliklerine bürünmelerinde sınıf yönetimine ilişkine alınan eğitimler yerine öğrencilik yıllarında ve öğretmenlikte elde edilen deneyimlerin etkili olduğu alınan eğitimlerin ise teorik kaldığı görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmenlerin tek bir tipolojiye bağlı kalmadığı okullarının içinde bulunduğu şartlar ve öğrencilerinin özelliklerine bağlı olarak farklı tipolojilere büründükleri dikkat çekmektedir. Bu bağlamda tipolojiler arası geçirgenliklerin olduğu ve bu sebeple öğretmenlerin etkili olabilecekleri sınıf yönetimi uygulamalarının duruma bağlı olarak değişmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır. Ayrıca, öğrencilerin öğretmenlerine göre hizalandıkları özellikle kendilerine ilgi gösteren, değer veren ve ihtiyaçlarını önemseyen öğretmenlerine saygı ve minnet duyma ve onlarla işbirliği yapma eğilimi gösterdiği dikkat çekmektedir. Bu durum öğretmenlerin öğrencilerle kurdukları olumlu iletişimin etkili bir sınıf yönetiminde son derece önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Purpose: In this study, it was aimed to constitute typologies by using the classroom management practices of teachers that are thought to be successful and liked by students. In this context, in the direction of typologies, it has been tried to present a framework regarding to different ways in which teachers can be effective in classroom management and why some teachers have more influence on students.
Method: This study was designed as a multiple case study model based on the qualitative research paradigm. Sixteen teachers determined by using snowball sampling method and their students constituted the sampling group. Data which were obtained by using semi-structured interview, participant observation, document and artifact analysis, were analyzed by inductive qualitative content analysis.
Results: Eleven different teacher typologies were determined in the direction of the data obtained from this study. These are actor, psychologist, group dynamics shaper, parent, techie, expert, warrior, comedian, magician and ideal teacher. Within the scope of the research, the classroom management practices used by each teacher are examined under the themes of the construction of the authority, relations with teachers, students and parents, planning and maintaining of instruction, constituting of classroom rules and routines, disruptive behavior management, maintaining appropriate student behavior through incentives and rewards, recommendations to teachers.
Conclusion and Suggestions: When the classroom management practices of teachers were examined, it was seen that the experiences gained as a student or teacher instead of education taken in classroom management while they were solving the problems that they encounter and taking the teacher identities that they have. On the other hand the educations related to classroom seem to be theoretical to teachers. According to the findings, it is noteworthy that teachers do not adhere to a single typology and they pay different roles according to the characteristics of their students and conditions in which the schools are involved. In this context, it is reached that there are intergeneration between typologies and therefore teachers should change the classroom management practices depending on the conditions in order to be effective. It is also noted that the students are aligned to theirs teachers and they tend to respect and gratefulness to teachers especially those who care and value about students and their needs. This case reveals that positive communication that teachers make with students is very important in effective classroom management.
