Diklofenak sodyum kaynaklı oksidatif stresin neden olduğu hepatotoksisite üzerine alfa lipoik asidin koruyucu etkisi

Abstract

Diklofenak analjezik, antipiretik ve antiinflamatuvar etkilerinden dolayı dünyada reçeteli ve reçetesiz olarak en çok kullanılan nonsteroidal antiinflamatuvar ilaçlardan biridir. Yaygın kullanımı sebebiyle diklofenak kaynaklı idiyosenkratik hepatotoksisite vakaları sıkça görülebilmektedir. Lipoik asit, sülfidril grupları sayesinde oksidatif strese karşı korunmayı sağlayan doğal bir antioksidandır. Çalışmamızda, yetişkin sıçanlarda akut diklofenak ile indüklenen oksidatif stres kaynaklı karaciğer hasarına karşı lipoik asidin koruyucu ve tedavi edici etkisini ve transsülfürasyon yolağının bu mekanizmadaki rolünü incelemeyi amaçladık. Çalışmamız sadece taşıyıcı çözeltiyi (%5 DMSO) intraperitonal (ip) yolla uyguladığımız kontrol grubu, lipoik asit (25mg/kg/gün, ip) uyguladığımız LA grubu, diklofenak (200mg/kg, ip) uyguladığımız DF grubu, diklofenak (200mg/kg, ip) ile indüklenen karaciğer hasarına karşı lipoik asidin (25mg/kg/gün, ip) koruyucu etkisini incelediğimiz LA+DF grubu ve yine diklofenak (200mg/kg, ip) ile indüklenen karaciğer hasarına karşı lipoik asidin (25mg/kg/gün, ip) tedavi edici etkisini incelediğimiz DF+LA grubu olmak üzere beş gruptan oluşan, beş gün süren bir deney modelini içermektedir. 6. gün gruplardaki tüm hayvanlar anestezi altında ekssanguinasyon (kanatma veya yüksek miktarda kan alma) yöntemiyle sakrifiye edildi ve laboratuvarlarımızda serumda aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT), alkalen fosfataz (ALP), total bilirubin (T.Bil), direkt bilirubin (D.Bil) ve karaciğer dokusunda malondialdehit (MDA), katalaz (CAT), glutatyon (GSH), homosistein (Hcy) düzeyleri ölçüldü. Ayrıca karaciğer dokusunun histolojik incelemeleri de gerçekleştirilmiştir. Sonuçlarımız, diklofenak uygulanması sonucu karaciğer hasarında önemli klinik belirteçler olan serum AST, ALT, T.Bil, D.Bil düzeylerindeki artışın hepatik MDA düzeylerindeki artış ile paralel olduğunu; buna karşılık hepatik GSH ve CAT düzeylerinde düşüş yaşandığını göstermektedir. Bu tablo diklofenak kaynaklı oksidatif stresin neden olduğu karaciğer hasarından söz etmemize olanak sağlamaktadır. Lipoik asidin gelişen hasara karşı koruyucu etkisini incelediğimiz LA+DF grubunda ise AST, ALT, T.Bil, D.Bil, MDA değerlerinin DF grubuna göre belirgin bir şekilde düştüğünü ve Hcy düzeylerindeki azalmayla birlikte GSH seviyelerinin belirgin bir şekilde yükseldiğini gözlemledik. Ayrıca CAT aktiviteleri, kontrol grubu düzeylerine ulaşarak iyileşme göstermiştir. Elde ettiğimiz histolojik bulgular da biyokimyasal bulgularımızla örtüşmektedir. DF+LA grubunda, biyokimyasal ve histolojik olarak belirgin bir iyileşme gözlenmemiştir. Çalışmamız, diklofenak kaynaklı oksidatif stresin neden olduğu karaciğer hasarına karşı lipoik asidin antioksidan özelliği ve homosisteinden transsülfürasyon yolağı aracılığıyla GSH sentezini indüklemesi sebebiyle hepatoprotektif etkilerinin olabileceğini göstermiştir.

Diclofenac is one of the most commonly used nonsteroidal antiinflammatory drugs in the world both as prescription and over the counter due to its analgesic, antipyretic and antiinflammatory effects. Diclofenac-induced idiosyncratic hepatotoxicity cases can be seen frequently because of its widespread use. Lipoic acid is a natural antioxidant that protects against oxidative stress thanks to its sulfhydryl groups. In our study, we aimed to investigate the protective and therapeutic effect of lipoic acid on adult rats against acute diclofenac-caused oxidative stress induced liver damage and the role of transsulfuration pathway in this mechanism. Our study is a five days lenght study model which consists of control group which we administered intraperitoneally (ip) only vechile solution (%5 DMSO), LA group which we administered lipoic acid (25mg/kg/day, ip), DF group which we administered diclofenac (200mg/kg, ip), LA+DF group which we examined the protective effect of lipoic acid (25mg/kg/day, ip) against diclofenac (200mg/kg, ip) induced liver injury and DF+LA group which we examined the therapeutic effect of lipoic acid (25mg/kg/day, ip) against diclofenac (200mg/kg, ip) induced liver injury. On day 6, all animals in the groups were sacrificed by exsanguination (bleeding or high blood sampling) under anesthesia and in our laboratories, aspartate aminotransferase (AST), alanine aminotransferase (ALT), alkaline phosphatase (ALP), total bilirubin (T.Bil), direct bilirubin (D.Bil) were measured on serum and malondialdehyde (MDA), catalase (CAT), glutathione (GSH), homocysteine (Hcy) levels were measured on liver tissue. Our results indicate that, after diclofenac administration, the increase in serum AST, ALT, T.Bil, D.Bil levels, which are important clinical markers in liver injury, is paralleled by an increase in hepatic MDA levels; whereas there is a decrease in hepatic GSH and CAT levels. This view allows us to talk about liver damage caused by diclofenac induced oxidative stress. In the LA+DF group in which we examined the protective effect of lipoic acid against diclofenac induced liver injury, we observed a significant decrease in AST, ALT, ALP, T.Bil, D.Bil, MDA values and a significant increase in GSH levels with the decrease in Hcy levels according to DF group. Besides, CAT activities improved by reaching the control group levels. The histological findings we obtained are also consistent with our biochemical findings. No significant biochemical and histologic improvement was observed in the DF+LA group. Our study has shown the lipoic acid’s hepatoprotective effects against diclofenac caused oxidative stress induced liver injury due to its antioxidant property and ability to stimulate GSH synthesis from homocysteine via the transsulfuration pathway.