Obstruktif uyku apne sendromlu hastalarda kognitif durum, otonomik fonksiyon, depresyon ve metabolik sendromun araştırılması

Abstract

Obstrüktif uyku apne sendromu (OSAS) uyku boyunca tekrarlayan üst hava yolu obstrüksiyonu epizotları ve sıklıkla kan oksijen desatürasyonu ile karakterize bir sendromdur. Sık tekrarlayan apneler sonucunda olan hipoksemi ve hiperkarbi hem periferik hem de santral kemoreseptörler aracılığıyla sempatik aktivasyon artışına, gündüz aşırı uykululuğa, kognitif fonksiyon bozukluğuna, depresyon yatkınlığına neden olmaktadır. Bu nedenle yaşam ve uyku kalitesi üzerinde olumsuz etkileri bulunmaktadır. Bu çalışmada polisomnografi (PSG) ile OSAS tanısı konulan hastalarda kognitif durum, otonomik fonksiyon bozukluğu, depresyon ve metabolik sendromun araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda sempatik deri yanıtı (SDY), istirahatte ve derin solunum sonrasında R-R interval (RRIV) değişkenliği, Hamilton Depresyon Ölçeği, Montreal Cognitive Assesment (MoCA) testi, Epworth Uykululuk Skalası, Pittsburgh Uyku Kalite Ölçeği kullanıldı. Hastaların metabolik sendrom (MS) tanısı için bel çevresi, arteriyel tansiyonu, açlık kan şekeri ve High Density Lipoprotein (HDL) değerleri ölçüldü. Çalışmamızda hasta grubu 73, kontrol grubu 75 bireyden oluşmuştur. Otonomik fonksiyonları etkileyebilecek her türlü etken dışlanmıştır. Hasta grubunun yaş ortalaması 50,3±12,1, kontrol grubunun yaş ortalaması 43,6±11,9‘dir. Hasta grubunda 32 (%44) hastada orta, 41 (%56) hastada ağır OSAS mevcuttur. Çalışmada SDY Amplitüdü, RRIV, hiperventilasyon sonrası RRIV, RRIV Değişkenliği hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı dercede düşük saptandı, SDY latansında iki grup arasında fark saptanmadı. Hasta grubunun trigliserit, açlık kan şekeri değerleri, bel çevresi, vücut kitle indeksi (VKĠ) ölçümleri kontrol grubuna göre istatistiksel olarak daha yüksektir. HDL ölçümü ve MoCA testi değerleri ise hasta grubunda daha düşüktür. Epworth uykululuk ölçeği, Pittsburgh uyku kalite ölçeği, metabolik sendrom varlığı hasta grubunda istatistiksel olarak anlamlı düzeyinde yüksektir. Hamilton depresyon ölçeğinde iki grup açısından anlamlı fark saptanmamıştır.

Eskisehir Osmangazi University Faculty of Medicine, Department of Neurology Specialisation Thesis of Medicine, Eskisehir 2017. Obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) is a syndrome characterized by blood oxygen desaturation and recurrent episodes of upper airway obstruction during sleep. Sympathetic activation cognitive impairment, susceptibility to depression, daytime sleepiness are potentiated by increased sensitivity of both peripheral and central chemoreceptors by both hypoxemia and hypercarbia which is the reason of repetitive sleep apnea episodes. In this study we aimed to investigate cognitive status, autonomic dysfunction, depression and metabolic syndrome in patients with OSAS. The sympathetic skin response, RR interval variability at rest and after deep breathing, Hamilton Depression Scale, MoCA test, Epworth Sleepiness Scale and Pittsburgh Sleep Quality Scale were used. For patients diagnosed with metabolic syndrome, waist circumference, blood pressure, fasting blood glucose and HDL were measured. Our study was performed on 73 patients with diagnosis of OSAS and 75 normal individuals. The mean age of patients was 50,3±12,1 and 43,6±11,9 in the control group. Thirty-two (%44) moderate OSAS, 41 (%56) severe OSAS patients were investigated in this study. SSR amplitude, RRIV, RRIV variability and deep breathing after RRIV values between patient and control groups were statistically lower than the control group. There was no difference between two groups in SSR latency. The triglyceride, fasting blood sugar values, waist circumference, body mass index measurements of the patient group were statistically higher than control group. HDL measurement and MoCA test values were lower in the patient group. Epworth sleepiness scale, Pittsburgh sleep quality scale, metabolic syndrome were statistically significantly higher in the patient group. There was no statistically difference between Hamilton Depression Scale scores significantly.