Doğu Anadolu Fay Zonu (DAFZ) Türkiye’nin en önemli aktif tektonik yapılarındandır. Bu çalışmada DAFZ’nun Gölbaşı İlçesi’nden güneybatıya olan uzanımı jeolojik, jeomorfolojik, jeofizik, arkeosismolojik ve paleosismolojik veriler ile incelenmiştir. Jeolojik, jeomorfolojik ve sismolojik veriler DAFZ’nun Türkoğlu İlçesi’nden sonra Amanos Dağları’nı geçerek Toprakkale ve Yumurtalık fayları ile Akdeniz’e uzandığını göstermiştir. DAFZ üzerinde Kartal yakınlarındaki sıkışmalı büklümün segment sınırı olabileceği belirlenmiş ve fayın bu kesimi Gölbaşı ile Türkoğlu olarak iki segmente ayrılmıştır. Haritalanan faylar üzerinde yapılan paleosismoloji çalışmalarında eski büyük depremlerin izlerine ulaşılmıştır. Tarihsel kaynaklarda yer alan 1513 depreminin Türkoğlu segmenti üzerinde, 1114 depreminin Gölbaşı segmenti üzerinde ve 526 veya 561 depreminin Toprakkale fayı üzerinde meydana geldiği belirlenmiştir. Fay zonunun Gölbaşı ile Türkoğlu segmentleri üzerinde ötelenen dere yatakları ile iklim verilerinin değerlendirilmesi ile fay üzerinde son 10.000 yıl için kayma hızı 7.3 ± 2 mm/yıl hesaplanmıştır. Bunun yanında, Türkoğlu segmenti üzerinde yapılan paleosismoloji çalışmalarında 5.2 ± 0.5 mm/yıl kayma hızı elde edilmiştir. Bu veriler birlikte değerlendirildiğinde Gölbaşı ile Türkoğlu segmenti için 6 ± 1.2 mm/yıl kayma hızı belirlenmiştir. Gölbaşı Havzası civarında yapılan arazi gözlemlerinde Gölbaşı Havzası’nın oluşumu ile ilgili jeolojik ve morfolojik verilere ulaşılmıştır. Bu veriler aynı zamanda Aksu Çayı’nın DAFZ tarafında 16.5 ± 0.5 km sol yanal ötelendiğini ortaya koymuştur. Bu ötelenme verisi ile mevcut kayma hızları değerlendirildiğinde faylanmanın günümüzden önce en az 2.9 ± 0.7 My önce başladığını belirlenmiştir. Türkoğlu civarında yapılan arazi çalışmalarında DAFZ ile Ölü Deniz Fay Zonu’nun aktivitesini kuzeye aktaran Karasu Fayı’nın Türkoğlu kuzeydoğusunda kesiştiği belirlenmiştir. Türkoğlu üçlü eklem noktasının kinematik analizi sonucu Amanos Dağları batısındaki faylar üzerinde yatay kayma hızının en az 2 mm/yıl olabileceği hesaplanmıştır.
East Anatolian Fault Zone (EAFZ) is one of the most important active tectonic features of Turkey. In this study, continuation of the fault zone further southwest of Gölbaşı Town is investigated and mapped by geological, geomorphological, geophysical and archeoseismological methods. Geologic, morphologic and seismologic data shows that EAFZ extend from Türkoğlu to Mediterranean Sea by Toprakkale and Yumurtalık faults. Paleoseismological excavations on the study area reveal evidences of the recent activity on the mapped faults and paleoearthquakes are dated. According to paleoseismological studies 1513 earthquake was occurred on Türkoğlu segment, 1114 earthquake was on Gölbaşı segment and 526 or 561 earthquake produce surface rupture on Toprakkale fault. Comparing the left laterally offset stream channels with paleoclimatic data, the slip rate on the Gölbaşı-Türkoğlu segment of EAFZ is estimated 7.3 ± 2 mm/yr for the last 10 ka. Also paleoseismological study reveals 5.2 ± 0.5 mm/yr slip rate on the Gölbaşı-Türkoğlu segment. Combining these data the slip rate on the fault is estimated 6 ± 1.2 mm/yr. Field studies around the Gölbaşı Basin reveals geologic and geomorphologic evidences for the evolution of the basin. These data reveals that Aksu River is left lateral offset 16.5 ± 0.5 km by EAFZ. Comparing the offset with the estimated slip rate on the fault show the minimum initiation age of the fault is at least 2.9 ± 0.7 Ba. Field studies around the Türkoğlu Town shows that Karasu fault which transports the activity of the Dead Sea Fault Zone to the north connects with the EAFZ at the northeast of Türkoğlu Town. Analyzing the triple junction near Türkoğlu shows the slip rate on the western part of the Amanos Mountain is at least 2 mm/yr.
