Tarım sektörü, gıda gereksinimini karşılaması, tarıma dayalı sanayiye
hammadde kaynağı oluşturması, istihdam yaratması ve dışa bağımlılığın azaltılması
gibi nedenlerle ekonomi üzerinde büyük öneme sahiptir. Tarım sektörünün
ekonomideki önemi ise tarımsal üretimin genel istihdam, dış ticaret ve ekonominin
diğer sektörleriyle olan ilişkisinden ortaya çıkmaktadır. Tarım kredilerinin
kullanılmasındaki temel amaç; kullanılan kredi ile yeterli miktarda, girdi sağlanarak;
üretim miktarını ve devamlılığını sağlamaktır. Ayrıca Türkiye’de daha çok küçük
aile işletmelerinin var olması tarım sektöründe, ürünün elde edilebilmesi için belirli
bir sürenin geçmesi gerekliliği, yani gelir ile gider arasında zaman uyumunun
olmaması tarımda kredi ihtiyacını artıran nedenlerden birisidir. Türkiye’de uzun
yıllar boyunca tarım sektörü T.C. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi kooperatifleri
tarafından desteklenmekteydi. 1980 yılından itibaren Özel Bankaların sınırlıda olsa
tarımsal kredi vermeye başladığını görmekteyiz.2000’li yıllara gelindiğinde özel
bankaların tarım sektörüne olan kredi çeşitliliğinin artmıştır. Bu artışa sebep olarak;
tarım ve gıda fiyatlarındaki yükseliş, sağlıklı tarım ürünlerine olan talebin artması ve Türkiye’nin AB uyum çalışmaları kapsamındaki Ortak Tarım Politikasının etkileri
gösterilmektedir. Türk Bankalar Birliği Ocak 2010 aylık değerlendirme raporuna
göre günümüzde Ziraat Bankası dışında tarımsal kredi paketi bulunan bankalar
Vakıflar Bankası, Halk Bankası, Akbank, Finans Bank, Türkiye İş Bankası, Garanti
Bankası, Denizbank ve Anadolu bankası yer almaktadır
Bu çalışmada 2003:1- 2011:4 yılları arasında tarımsal krediler ile Tarımsal
bazı makro ekonomik değişkenler (üretim, istihdam, ihracat) arasındaki nedensellik
İlişkisi analiz edilmiştir. Tarımsal istihdamdan tarımsal kredilere ve tarımsal
ihracattan tarımsal kredilere doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu tespit
edilmiştir. Bu durum tarımsal kredilerin daha verimli planlanması gerekliğinin bir
göstergesi olarak değerlendirilebilir.
Agriculture section has a significiant importance on economy as it fulfills the
food necessity, provides raw material for agriculture based industry and employment
and reduces the dependence on outside financial sources. The effect of agriculture
section on economy emerges by the relation of agricultural production with public
employment, foreign trade and other sections of economy.The main purpose of using
agricultural credits is providing permenance of production amount with enough
entry. Forlong years agricultural section has been supported only by T.C. Ziraat
Bankası and Agricultural Credit Cooperatives. After 1980, it can be seen that private
banks has just started to give, evenlimited, agriculturalcreditseven in limited levels.
In 2000’s the reasons for the increase in agriculture and food, emerges as the increase
in demand of healty agricultural productsan deffects of the Common Agriculture
Policy of Europian Union. The banks which have agricultural credit programs,
excluding T.C. Ziraat Bankası, are Vakıflar Bankası, Akbank, Finansbank, Halk
Bankası, Türkiye İş Bankası, Garanti Bankası and Denizbank, with respect to
monthly valuation report of The Banks Association of Turkey, in January 2010. In
this study causality analysis of the agricultural credits supplied by private banks
between 2003-2011 is done.
In this study, the causality relations between the agricultural credit sand some
macro economic variants (production,employment,exportation) between 2003:1 and
2011:4 have beenanalysed. There appearsto be a one-way causailty relation detected
from agricultural employment to agricultural credit sand from agricultural exportation to agricultural credits. This situation indicates that it is neccessary to plan
the agricultural credits more efficiently.
