Eskişehir kırsalında aile hekimliği hizmetlerinden yararlanma durumu

Abstract

Sağlık hizmetlerinin bizzat hizmeti kullananlarca değerlendirilmesi, sağlık sektöründe kalitenin geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Çalışma, Eskişehir kırsal ve yarı-kırsalında yaşayan kişilerin aile hekimliği hizmetlerinden yararlanma durumlarını belirlemek amacıyla planlandı. Kesitsel tipteki araştırma, Eskişehir Alpu ve Beylikova ilçelerinde yapıldı. Toplam 2482 haneye ulaşıldı ve araştırmaya katılmayı kabul eden toplam 2351 hane (%94.7) ile araştırma yürütüldü. Araştırma verileri, 14 soruluk bir anket formunun yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak uygulanması ile toplandı. Veriler tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi kullanılarak analiz edildi. Araştırmaya katılanların %89.6’sı yarı-kırsal bölgede ASM’den sağlık hizmeti almakta olup, %82.4’ünün hastalandıklarında mesai saatleri içerisinde ilk başvurdukları kurum, bölgelerindeki birinci basamak sağlık kurumu idi. Araştırmaya katılanların %72.3’ü reçetelerin kullanımı hakkında, %71.4’ü hastalıkları hakkında ve %52.9’u hastalık dışı sağlık konularındaki bilgilendirmeyi yeterli bulduklarını belirtti. Katılımcıların %70.8’i aile hekiminin muayeneye ayırdığı süreyi yeterli bulmaktaydı. Katılımcıların %29.9’u verilen aşı hizmetinin, %25.8’i gebe takibi hizmetinin, %40.2’si tansiyon ölçümü hizmetinin ve %41.1’i enjeksiyon hizmetinin mevcut sistemde önceki sisteme göre daha iyi olduğunu belirtti. İlk başvurulan kurum olarak yarı kırsal alandaki kişiler daha çok birinci basamak sağlık hizmetini kullanırken, özellikle koruyucu sağlık hizmetleri konusunda kırsaldakiler yeni sistemden daha çok memnundular. Ülkemizde aile hekimliğinin sunum şekline yönelik olarak yapılan bir araştırma olmaması bu konuda daha geniş çaplı araştırmaların yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Evaluation of health care services by their own users contribute to development of quality in the health sector. This study was planned for determining the utilization status of family medicine services of the people living in rural and semirural areas of Eskişehir. This cross sectional study was conducted in Alpu and Beylikova districts. Total 2482 households were reached and the study was carried out with a total of 2351 households (94.7%) which were accepted to participate to the study. The data were collected with a 14 question questionnaire by using the face to face interview technique. Data were analysed with descriptive statistics and chi-square test. Of 89.6% participants were received health service from ASM in semi-rural area and 82.4 of them were first applied to primary healthcare service in working hours when they were sick. Of 72.3% participants were found enough information about use of prescription, while 71.4 of them about diseases and 52.9% of them about non-disease subjects of health. Also 70.8% of participants were found enough allocated examination time of family doctor. Of 29.9% participants were denoted vaccine service, 25.8% pregnant monitoring service, 40.2% blood pressure service and 41.1% injection service better in present system than previous system. Most of participants use primary healthcare service as first applied healthcare service in semi-rural areas, also participants are more satisfied especially from from preventive health services in new system in rural areas. The lack of a research carried out for the presentation of family medicine in our country reveals the need to undertake more extensive research on this subject.